اگر با تأمل بیشتر و نگاهی دقیقتر به فرآیند نامگذاری سال های پس از جنگ تحمیلی بنگریم، به نکات جالبی بر خواهیم خورد که همگی حکایت از عمق نگاه استراتژیک و آینده نگرانه رهبر معظم انقلاب اسلامی (دامه برکاته) داشته و نقشه راهی را به تصویر می کشد که بیانگر حرکت اصولی کشور در مسیر دستیابی به آرمان های انقلاب اسلامی است.
این نامگذاری ها متناسب با شرایط و نیاز کشور و در چارچوب گام هایی کاملا هدفمند، پیوسته و برنامه ریزی شده و با تاکید بر ضرورت تحکیم پایه های انقلاب، در قالب شعارهای مختلف آغاز و با طرح موضوعات استراتژیک گوناگون مانند؛ ضرورت توسعه علمی و اقتصادی تداوم یافت و هم اینک در ادامه سال جهاد اقتصادی و سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی، وارد مرحله ای جدید تحت عنوان سال حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی شده است.
از آنجا که سرعت بخشیدن به تکامل این فرآیند، علاوه بر ضرورت نگهداری و ایجاد و حفظ بهترین شرایط برای قطعاتی که قبلا در اختیار ما قرار گرفته، مستلزم برداشتن گام های بعدی است، لذا همانگونه که مقام معظم رهبری (دامه برکاته) نیز در پیام نوروزی و سخنرانی اول فروردین سال ۹۲ اشاره کردند؛ عنوان اعلام شده در هر سال به مفهوم چشم پوشی از شعائر سنوات گذشته نیست، بلکه در واقع قطعه ای دیگر از پازلی است که با طرح شعار جدید، سیر تکمیل و تعالی خود را طی می نماید و این نکته ای است که توجه به آن از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و به هیچ وجه نباید مورد غفلت مسئولین کشور قرار گیرد.
همانگونه که اشاره شد، شعار هر سال در جستجوی هدفی است که با به هم پیوستن مجموعه این اهداف، تحقق تدریجی هدف نهایی انقلاب اسلامی ممکن و میسر می گردد و چنانچه قرار باشد این عناوین با سرعت و شتاب لازم به مرحله اجرا برسند، اولا باید درکی مشترک و درست از مفهوم مورد نظر در سطح جامعه و به خصوص برای مجریان و متولیان ذیربط و ذینفع ایجاد و سپس تمام مقدمات و ساز و کارهای مورد نیاز برای اجرای آن به شکل کاملا منطقی و حسابشده فراهم گردد و ثالثا هر کس نقش خود در تحقق این شعارها را به درستی ایفا نماید، بنابراین قبل از پرداختن به این موضوع لازم است تا ابتدا مفهوم و معنای حماسه مورد بررسی قرار گیرد.
سایت تبیان به نقل از کتاب حماسه و عرفان حضرت آیت الله جوادی آملی، معنای «حماسه» و «حماسی» را چنین بیان می کند:
« حماسه واژه ای عربی است که به معنای شدّت، صلابت، شجاعت، دلاوری، زنده دل و با نشاط بودن، غیرت به خرج دادن و دلیری می آیـــد. بر این اساس نوعی از شعر را نیز شعر حماسی نامیده اند و آن، شعری است که در وصف پهلوانان و داستان هایی از نبردها و دلاوری ها و سلحشوری های قومی و نژادی به نظم درآمده باشد، مانند شاهنامه فردوسی و گوینده چنین شعری را حماسه سرا می نامند (فرهنگ عمید).
بدین ترتیب نظم یا نثر حماسی آن است که قدرت ایجاد هیجان، ایستادگی، مقاومت و دفاع از یک آرمان در روح خواننده و شنونده دارد. شخصیت حماسی کسی است که از چنین روحیه ای برخوردار است و احیاناً می تواند با حرکت و تلاش ویژه خود، این روحیه را در دیگران ایجاد کند و یا آنان را از حالت خمود و مردگی درآورد و زنده گرداند.
حماسه ها به لحاظ اهداف و آرمان هایی که دارند گاهی مقدس هستند و گاهی نامقدس. حماسه مقدس آن است که به عدالت، حقیقت، انسانیت و کمال جامعه بشری می اندیشد و محدود به خواسته ها و خواهش های نفسانی شخص حماسه ساز یا گروه و جمع خاص وابسته به او نمی شود.
اما آرمانِ حماسه نامقدسْ کشور گشایی، دنیاطلبی، رسیدن به حُطام پَست مادی، به دست آوردن قدرت ظاهری و خلاصه، اشباع روحیه درنده خویی و ارضای خوی جاه طلبی شخص حماسه ساز است، گرچه اجمالاً منفعتی برای دیگران هم دارد. ولی در اندیشه اصلاح نسل بشر و جامعه انسانی نیست.
هر کس بر اساس تعلّقی که به شخصیتی حماسی دارد، تحت تأثیر شخصیت و حماسه او قرار می گیرد، ولی بعضی از شخصیت های حماسی به خاطر همان آرمان مقدسی که دارند، همگان را تحت تأثیر قرار می دهند.»
همانگونه که مشهود است، در این تعریف؛ علاوه بر مفاهیم لغوی، آرمانگرایی، هدفمندی، عدالت، حقیقت، انسانیت و کمال جامعه بشری و همچنین تقدس، مقاومت، دفاع، تاثیر گذاری و تاثیرپدیری، سایر کلید واژه هایی هستد که مفهوم حماسه و کار حماسی در مسیر تعالی همه جانبه کشور را تبیین می کنند، اما برای درک بهتر مطلب، لازم است، مروری مجدد داشته باشیم به تفسیر و تشریح این شعار در پیام نوروزی و سخنرانی اول فروردین سال ۱۳۹۲ مقام معظم رهبری در مشهد مقدس.
ایشان در این بیانات با نگاهی جامع و قضاوتی عادلانه، ضمن اشاره به استمرار عناد دشمن در برابر انقلاب اسلامی و همچنین ناکامی ها و کاستی های سنوات گذشته و در عین حال، بیان ضرورت اجتناب از نگاه تک بعدی و منفی به وضعیت کشور و جامعه، بر نکاتی تاکید داشتند، که هر یک جلوه ای متفاوت از مفهوم حماسه را بیان می نماید، به عنوان مثال: با عنایت به رهنمودهای معظم له، نکات ذیل را می توان در ردیف مهمترین موضوعات قابل اجرا در این راستا به شمار آورد.
مهمترین موضوعات و مسائل جامعه در مسیر رشد و تعالی همه جانبه کشور:
۱- البته اقتصاد مسئله‌ی مهمی است که بنده در این چند سال پی‌در‌پی بر روی آن تکیه کرده‌ام، اما تنها مسئله هم مسئله‌ی اقتصاد نیست.
۲- امنیت کشور مهم است.
۳- سلامت مردم مهم است.
۴- پیشرفتهای علمی مهم است و اساس کار و زیربنای کار است ـ که اگر چنانچه در کشور علم پیشرفت کند، همه‌ی کارهای بعدی آسان خواهد شد.
۵- استقلال و عزت ملی برای کشور مهم است.
۶- زیردست نبودن یک ملت و ارباب نداشتن یک ملت مهم است.
۷- نفوذ و اقتدار منطقه‌ای یک ملت و یک کشور پشتوانه‌ی استقلال و امنیت کشور است و مهم است.
۸- کار بزرگ سال ۹۲، انتخابات ریاست جمهوری است.
الزامات و نیازمندی های حماسه سیاسی و اقتصادی:
با استناد به فرمایشات رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، موارد ذیل را می توان به عنوان برخی از اقتضائات و الزامات انجام کار حماسی مورد توجه قرار داد.
۱- ضرورت توجه و برخورداری رئیس‌جمهور آینده از امتیازاتی که امروز وجود دارد.
۲- ضرورت اجتناب از ضعفهائی که وجود دارد.
۳- رئیس‌جمهورِ هر دوره‌ای باید امتیازات کسبی و ممکن‌‌الحصول رئیس‌جمهور قبلی را داشته باشد، ضعفهای او را نداشته باشد.
۴- برای کسب موفقیت بیشتر، مردم باید در انتخابات آتی حضور گسترده و فعال داشته باشند.
۵- اقتصاد باید مقاوم باشد؛ باید بتواند در مقابل آنچه که ممکن است در معرض توطئه‌ی دشمن قرار بگیرد، مقاومت کند … این یکی از اقتضائات «اقتصاد مقاومتی» است که ما مطرح کردیم.
۶- برای همه‌ی مسائل اساسی کشور و همه‌ی نیازهای کشور باید برنامه وجود داشته باشد.
۷- حضور مردم باید به شکل جهادی باشد.
۸- باید با همت بلند و نگاه امیدوارانه وارد شد.
۹- باید با دل پر امید و پر نشاط وارد میدان‌ها شد.
وظیفه مردم و مسئولین در سال حماسه سیاسی و اقتصادی:
بدیهی است که شکل گیری این حماسه مشروط به هماهنگی وهمکاری متقابل آحاد اقشار مردم و بخش های مختلف دولت است و لذا ایشان وظایف مخاطبین در سال حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی را به این شکل بیان می کنند.
۱- دولت ها، صنعتگران، کشاورزان، سرمایه‌داران و کارآفرینان، پژوهشگران علمی، طراحان علمی و صنعتی همه موظفند به این وظیفه‌ی اخلاقیِ بزرگ، به این وظیفه‌ی عاقلانه، که پیش از نیاز، خودشان را آماده کنند و یک قدم جلوتر از نقشه‌ی دشمن حرکت کنند.
۲- مدیران اقتصادی، استادان دانشگاه، انجمن های علمی، پارک های علمی و فنّاوری، همه‌ی اینها باید پیش‌دستی را در کار علــمی وجهه‌ی همت خودشان قرار دهند؛ مقاله‌ی علمی می نویسند، در این جهت باشد؛ پژوهش علمی می کنند، در این جهت باشد؛ کار صنعتی می کنند، کار فنی می کنند، کار علمی می کنند، همه در این جهت باشد.
۳- مدیران دولتی، مدیران دانشگاه‌ها، مدیران علمی، آحاد ملت در این جهت حرکت کنند.
۴- وظیفه‌ی همه‌ی ما این است که سعی کنیم کشور را مستحکم، غیر قابل نفوذ، غیر قابل تأثیر از سوی دشمن، حفظ کنیم و نگه داریم.
در پایان می توان چنین استنباط نمود که مقام معظم رهبری (دامه برکاته) با توجه به مجموع نکات فوق است که فرمودند: با این نگاه، سال ۹۲ را به عنوان «سال حماسه‌ی سیاسی و حماسه‌ی اقتصادی» نامگذاری می‌کنیم و امیدواریم به فضل پروردگار، حماسه‌ی اقتصادی و حماسه‌ی سیاسی در این سال به دست مردم عزیزمان و مسئولان دلسوز کشور تحقق پیدا کند.
توضیج: در رابطه با شعارهای سنوات قبل نیز، مقالات متعددی در این سایت ارائه شده است.
احمدرضا هدایتی
۸/۱/۹۲
سلام، در مقاله سال قبل در مورد شعار سال پیشنهادات خوبی داده بودید که مورد استفاده قرار گرفت، لطفا برای امسال هم پیشنهادات کاربردی بدهید.
باتشکر: محمدی