نگاهی اجمالی به تعاریف و انواع دسته بندی سامانه (سیستم یا نظام)

      ×        مقدمه :

     نتایج بررسی عملکرد نظام اداری کشور طی سال های گذشته حاکی از وجود کاستی‌ها و ضعف‌های مختلف در زمینه امور اداری از جمله؛ طراحی ساختار وسازمان، سیستم ها، روشها، برنامه ریزی و بکارگیری صحیح منابع و امکانات می باشد، به طوری که در پاره ای از موارد چهره ای ناموفق از مدیریت را ارائه نموده است.

     این در حالیست که اعتماد و استفاده بهینه از توانمندی های صاحبنظران و جوانان خلاق، کارآمد، مبتکر و متعهد کشور می تواند رشد و شکوفایی روز افزون این دانش را در پی داشته و با اصلاح نگرش های سیستمی، نتایج شگفت آوری را به ارمغان آورد. اما همانگونه که اشاره شد مجموعه اقدامات صورت گرفته برای رفع این مشکلات، عمدتا مقطعی، پراکنده و بعضاً به شکل سلیقه ای و در برخی موارد بدون کسب همراهی و هماهنگی سایر اجزا صورت گرفته است و این نحوه عمل باعث شده تا علی رغم برخی اقدامات صورت گرفته، نتایج مورد انتظار به طور کامل محقق نگردد.

     طراحی سیستم و به عبارت دیگر نظام یا سامانه از مواردی است که بیش از سایر موارد مورد غفلت واقع شده  است، به همین منظور طراحی، مستند سازی و بهبود سیستم ها باید به طور جدی در دستور کار دستگاه های اداری کشور قرار گیرد و انتظار می رود با پرداختن به این موضوع که معمولا بخش اول آن با مستند سازی وضع موجود آغاز می گردد، گام موثر دیگری در جهت علمی نمودن و همچنین قواره مند و نظام مند نمودن اقدامات و فعالیتها و رفع ناهنجاری های نظام اداری کشور برداشته شود.

      به همین منظور و در جهت تسریع برای دستیابی به این هدف، قبل از هر چیز لازم است شناخت لازم در مورد مفاهیم، دسته بندی ها و سطوح مختلف سیستم ها ایجاد و ضرورت توجه بیش از پیش به این موضوع مورد تاکید قرار گیرد، لذا در مقاله حاضر تلاش شده تا برای کمک به این تحقق این هدف، اطلاعات اولیه با نگاهی اجمالی ارائه گردد.

      ×        کلیات :

     همانگونه که اشاره شد طراحی، مستند سازی و بهبود سیستم ها در نظام اداری کشور، یکی از موضوعاتی است که در سال های اخیر تاحدودی مورد توجه مسئولین قرار گرفته و تلاش شده است تا ضمن مستند سازی وضعیت سیستمهای موجود، طراحی، بهینه سازی و روزآمد و کارآمد نمودن آن نیز مطرح و اقدامات لازم برای اجرای این نیاز مهم به عمل آید .

     سیستم (System ) واژه ای است انگلیسی که در عربی به عنوان نظام شناخته می شود و سامانه به عنوان معادل فارسی برای آن پیشنهاد شده است و نظریه عمومی سیستمها نظریه ای است که برای اولین بار رسما در سالهای ۱۹۵۶ تا ۱۹۵۰ توسط فردی به نام فون برتالانفی مطرح گردید .

     این واژه نیز همانند سایر واژه های مدیریتی و علوم اجتماعی، دارای سطوح و تعاریف متعددی است و تقسیم بندی های متفاوتی برای آن ارائه شده است، همچنین دهها ویژگی را می توان برای سیستمها در انواع مختلف برشمرد که بخش عمده آنها بین انواع سیستمها مشترک می باشد

      ×        تعاریف سیستم (System )

۱-    واژه سیستم ( نظام یا سامانه ) به زبان ساده یعنی یک کل سازمان یافته یا پیچیده، ترکیبی از چند چیز یا جزء که یک کل واحد پیچیده راتشکیل می دهند .

۲-    سیتم عبارتست از یک گروه بندی منظم از عناصر مجزا و در عین حال مرتبط با یکدیگر، به منظور تأمین هدف های از پیش تعیین شده .

۳-    سیستم عبارتست از آرایش منظم اجزاء و عناصری که بمنظور تأمین یک هدف مبتنی بر برنامه، طراحی شده است .

۴-    سیستم عبارتست از یک مجموعه یا اجتماعی از عناصر مرتبط و وابسته به یکدیگر، به منظور تأمین هدف های از پیش تعیین شده .

۵-    سیستم عبارتست از تعدادی روش وابسته به یکدیگر که با اجرای روش های مذبور، قسمتی از هدف یک سازمان تأمین می شود .

۶-     سیستم عبارتست از اجزای وابسته و مرتبط با یکدیگر که ارتباط آنها پیچیده و سازماندهی شده باشد .

 انواع سیستم (نظام یا سامانه) :

۱-    طبقه بندی سیستمها از نظر کنت بولدینگ:

  • سطح چهارچوبها یا سطح سیستمهای استاتیک (ساختارهای ایستا).
  • سطح چرخش ساعت یا سطح سیستمهای دینامیک ساده (سیستمهای متحرک ساده).
  • سطح سیستمهای سایبرنتیک یا تروموستات (سیستمهای سایبرنتیکی).
  • سطح سیستمهای باز یا سطح یافته (خود کفا و قادر به تولید مثل).
  • سطح ژنتیک اجتماعی یا سطح نبات ( سیتمهای تکامل رستنی ) .
  • سطح حیوان ( سیستمهای حیوانی ).
  • سطح موجودات انسانی با خصوصیات تحرک زیاد (سیستمهای انسانی).
  • سیستمهای اجتماعی.

۲-    تقسیم بندی اپتنر:

  • سیستمهای شبه ماشینی
  • سیستمهای تحت تسلط بشر

۳-    سیستمهای اصل و فرعی.

۴-    سیستمهای باز و بسته.

۵-    سیستمهای فیزیکی، بیولوژیکی واجتماعی.

۶-     سیستمهای استاتیک، دینامیک و هوموستانیک.

۷-    سیستمهای بی جان و جاندار.

۸-  تقسیم بندی مرتبه ای سیستم (سیستمهای اجتماعی، سیستمهای خدمات عمومی، سیستمهای تکنیکی، تکنولوژی، علوم)

۹-    سیستمهای طبیعی ومصنوعی .

۱۰-   انواع سیستم از نظر کنترل پذیری (سیستمهای ساده، سیستمهای پیچیده، سیستمهای بسیار پیچیده)

۱۱-  سیستمهای نرم و سخت .

۱۲-  سایر تقسیم بندیها (حالت دار ـ هدفدار ـ یادگیری ـ پیچیده – ادراکی ـ مجرد ـ سخت ـ جاندار)

سطوح سیستم ( نظام یا سامانه ):

۱-    سیستمهای جامع

۲-    سیستمهای کلی

۳-    سیستمهای اصلی

۴-    سیستم

۵-    زیر سیستم

۶-     خرد سیستم

۷-    ریز سیستم

۸-    پاره سیستم

۹-    فعالیت

سطوح کلی سیستم:

 سیستمها در چهار سطح کلی شامل: (سیستم جامع، سیستم، زیر سیستم و روش) نیز تعریف شده است .

توضیح : ریز سیستم، پاره سیستم و فعالیت نیز درداخل سطوح بالاتر خود قرار دارند .

خواص و ویژگیهای نظام ( سیستم یا سامانه ):

۱-    کلیت واحد نه مجموعه اجزاء .

۲-    گردش دایره ای یا فرآیند پیوسته شامل: { وارده (داده )، عملیات ( پردازش )  و صادره ( ستاده ) }.

۳-    گرایش به فنا، کهولت وبی نظمی ( آنتروپی منفی ) .

۴-    حالت پا برجایی یا خود نگهداری پویا دارد .

۵-    بین اجزاء آن همبستگی وجود دارد .

۶-     بین اجزاء آن تناسب وجود دارد .

۷-    بین اجزاء آن هماهنگی وجود دارد .

۸-    خاصیت تولید مثل دارد .

۹-    خصوصیت هم پایانی دارد .

۱۰-  دارای ثبات و تعادل در دریافت انرژی است .

۱۱-  دارای حد و مرز مشخص است ( محدوده آن معین باشد ) .

۱۲-  ارتباط و آگاهی نسبت به محیط .

۱۳-  دارای سلسله مراتب هستند .

۱۴-  دارای سیستم بازخور است .

۱۵-  تبعیت از الگوی تناوبی (ارتباط با دوره های متناوبی از حوادث) .

۱۶- حرکت به سوی رشد و توسعه و تکامل .

۱۷-  میان فعالیتهای انطباقی و نگه دارنده آن توازن وجود دارد .

۱۸-  هدف یا مأموریت داشته باشد  .

۱۹-  کارکرد آن قابل اندازه گیری باشد .

۲۰-  فرآیند تصمیم گیری داشته باشد .

۲۱-  منابع معینی در اختیار آن باشد .

۲۲-  دارای فعالیت مستمر باشد .

۲۳-  در سیستم یا محیط بزرگتر قرار گرفته و با آن در تعامل باشد .

۲۴-  درون خود دارای اجزا یا سیستمهای کوچکتر است .

۲۵-  اجزاء آن در تعامل با یکدیگر قرار دارند ( حداقل یک جزء با جزء دیگر ) .

۲۶- در راستای یک هدف مشترک حرکت می کند .

۲۷-  ایجاد وحدت رویه را به دنبال دارد .

۲۸-  باعث استاندارد سازی برنامه ها، فعالیت ها و… می شود .

۲۹-  دارای طبقه بندی منطقی است .

۳۰-  تعامل بین اجزاء آن منجر به تحقق هدف می شود .

۳۱-  خروجی مستقل و مشخص دارد .

۳۲-  دارای موضوع مشخص است .

۳۳-  هرگونه تغییر در هر یک از اجزاء منجر به تغییر در کل یا بخش عمده مجموعه می شود .

۳۴-  مجموعه خصوصیتی متفاوت از اجزاء دارد .

۳۵-  تفکیک وظایف تخصص گرایی در آن وجود دارد .

عوامل محیطی مؤثر در سیستم ( نظام یا سامانه ) :

۱-    ساختار نگری .

۲-    زبان .

۳-    مردم .

۴-    روان شناسی .

۵-    جغرافیا .

۶-     ایدئولوژی .

۷-    سیاسی .

۸-    فیزیکی .

فرآیند افراز، اثبات و تایید نظام ( سیستم یا سامانه ) .

۱-    نقش تکنولوژی مناسب وامکان دسترسی به آن را تشخیص دهد .

۲-    میزان توانایی سازمانهای ایجاد کننده را بشناسد .

۳-    مناسب بودن سیستمهای فرعی موجود را مورد آزمون قرار دهد .

۴-    معیارهای هزینه و زمان را در نظر بگیرد .

۵-    توانایی سازمان را از نظر نگهداری تکنولوژی مربوط مورد سنجش قرار دهد .

۶-     محدودیتهای نصب، فرآیند تلفیق اجزاء، آزمایش و بسیاری جوانب دیگر را مورد توجه قرار دهد .

۷-    محیطی شبیه محیط واقعی را بسازد .

شرایط افراز نظام جامع:

۱-    دربرگیرنده تمام سطوح بعد از خود تا آخرین سطح می باشد ( تا آخرین سطح دارای مجموعه می باشد).

۲-    دربرگیرنده حداقل دو یا چند نظام است.

۳-    ایجاد خلل یا حذف غیر منطقی هر یک از نظامهای (اجزاء) نظام جامع باعث ایجاد خلل درکلیت آن خواهد شد.

۴-    نهادینه و اجرایی شدن اهداف کلان و یا فرامین و دستورات اساسی را بدنبال دارد.

۵-    بخشی از هدف آرمانی سازمان را پوشش می دهد.

۶-     اولین سطح از سطوح نظامها می باشد.

شرایط افراز نظام :

۱- دربرگیرنده تمام سطوح بعد از خود تا آخرین سطح می باشد. ( نظام ـ زیرنظام ـ روش).

۲- دربرگیرنده حداقل دو یا چند زیر نظام می باشد.

۳-    اولین سطح بعد از نظام جامع محسوب می شود.

۴-    بخشی از موضوع یک نظام جامع را در بر می گیرد.

۵-    ایجاد خلل یا حذف غیرمنطقی هر یک از زیرنظامهای نظام، باعث ایجاد خلل درکلیت آن خواهد شد.

۶-     نهادینه و اجرایی شدن اهداف یا فرامین و دستورات را به دنبال دارد.

شرایط افراز زیر نظام:

۱-    دربرگیرنده آخرین سطح از سطوح یعنی روشها می باشد.

۲-    دربرگیرنده حداقل دو یا چند روش می باشد.

۳-    اولین سطح بعد از نظام محسوب می شود.

۴-    بخشی از موضوع یک نظام را دربرمی گیرد.

۵-    ایجاد خلل یا حذف غیر منطقی هریک از روشهای زیر نظام باعث ایجاد خلل درکلیت آن می شود.

شرایط افراز روش:‌

۱-    آخرین سطح از سطوح محسوب می شود.

۲-    شامل مقررات، آئینامه ها، ‌دستورالعمل ها، ‌بخشنامه ها و….می شود.

۳-    طراح و تدوین کننده آن خود سازمان است.

۴-    بخشی از موضوع یک زیر نظام را دربر می گیرد.

۵-    عدم طراحی یا تدوین مناسب روش، باعث ایجاد اختلال درکلیت زیر نظام می شود.

عوامل مهم درپردازش سیستم (نظام یا سامانه):

۱-    هدفهای کل سیستم و بویژه معیار سنجش فعالیتهای آنها.

۲-    محیط سیستم ( محدودیتهای غیر قابل تغییر).

۳-    منابع سیستم .

۴-    اجزای تشکیل دهنده سیستم و نقشها، ‌هدفها و معیار اندازه گیری فعالیتهای هریک .

۵-    مدیریت سیستم.

عناصر اصلی سیستمها ( نظامات یا سامانه ها) :‌

۱-    ورودیها.

۲-    فراگرد(خانه پردازش).

۳-    خروجیها .

۴-    بازخورکنترلی.

آرایش درونی سیستم (نظام یا سامانه):

۱-    آرایش ساده

۲-    آرایش خود تنظیم (ساییبرتتیکی ).

۳-    آرایش سیستم معرفت پذیر (فراگیرنده).

فرآیند تجزیه و تحلیل سنتی سیستم ( نظام یا سامانه):

۱-    بررسی اولیه (تشخیص نیاز).

۲-    مطالعه میزان امکان پذیری ( جمع آوری اطلاعات و ارزیابی سیستمهای موجود).

۳-    طراحی مفهومی یا طراحی خام ( ارزیابی سیستمهای جایگزینی و تجزیه و تحلیل هزینه و منفعت هریک از آنها).

۴-    طراحی تفصیلی (تعیین مختصات جزئی و کلی بازداده ها،‌ داده ها، ‌پرونده ها، ‌رویه ها،‌ شماره گذاری رمز،             آزمایش سیستم ).

۵-    استقرار سیستم (ارائه یک سیستم کاملاً عملیاتی به کاربران و آموزش نحوه استفاده ازآن).

۶-     نگهداری سیستم (حصول اطمینان از تداوم پاسخگویی سیستم به نیاز کاربران و توسعه توانمندیهای آن ).

فرآیند نظام یافته تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم ( نظام یا سامانه):

۱-    تعریف مسئله.

۲-    تهیه برنامه مطالعه سیستم .

۳-    جمع آوری اطلاعات درباره بخش مورد مطالعه و بررسی نحوه تعامل میان بخشها.

۴-    شناخت سیستم موجود.

۵-    تعریف نیازهای سیستم جدید.

۶-     طراحی سیستم جدید.

۷-    کنترل طراحی.

۸-    مقایسه هزینه ها از حیث اقتصادی (باصرفه بودن عملیات).

۹-    اخذ پذیرش برای سیستم جدید.

۱۰- استقرار سیستم جدید.

نمونه ای از کاربرد ساختار تجزیه کار

۱- مرحله مطالعه و بررسی امکانپذیری (اولیه)

کارشماره۱: مطالعه اهداف سازمانی و مسائل آن.

خرده کار۱-۱: مصاحبه با مدیران ومطالعه مدارک داخلی .

خرده کار۲-۱: بررسی مشکلات عملیاتی.

خرده کار۳-۱:ارزیابی موقعیت رقابتی.

کارشماره۲:مطالعه منابع و فرصتهای شرکت یا سازمان.

خرده کار۱-۲:ارزیابی منابع شرکت.

خرده کار۲-۲:مطالعه نیازهای بازار و گرایشهای محیطی.

خرده کار۳-۲:مطالعه و بررسی نارسائیهای اطلاعاتی.

کارشماره۳:مطالعه تواناییهای کامپیوتری (تجهیزات جانبی و مهارتهای نیروی انسانی).

کارشماره۴:تهیه طرح پیشنهادی.

۲- مرحله طراحی مفهومی (خام):

کارشماره ۱: تشخیص خرده سیستمهای مورد نیاز (نیازهای اطلاعاتی).

خرده کار۱-۱: مطالعه جریان کار و شناسایی مرزهای طبیعی نواحی متمرکز برمهارتهای خاص.

خرده کار۲-۱: تعیین سایر ویژگیهای خرده سیستمها.

خرده کار۳-۱: طراحی سیستم جامع برمبنای فهرست ویژگیهای خرده سیستمها.

خرده کار۴-۱: تعیین محدوده کاری که باید انجام پذیرد ( برمبنای نیاز شرکت و تخمین منابعی که به طرح اختصاص داده می شوند).

خرده کار۵-۱: تهیه یک طرح مرجع ( که جنبه های بنیادی طرح ،‌ تغییر سازمانی، تجهیزات کامپیوتری ، نرم افزار مورد نیاز را نشان می دهد).

۳-مرحله طراحی تفصیلی سیستم

کارشماره ۱:تفکیک و تجزیه سازمان . وتعیین ماهیت پروژه های آتی آن.

کارشماره ۲:تعریف مجدد خرده سیستمها با تفصیل بیشتر.

خرده کار۱-۲:ترسیم شمای عملیاتی (نمودار جریان کار) سیستمهای درحال کار.

خرده کار۲-۲:مصاحبه با مدیران و کارکنان مهم دربخش اجرایی.

خرده کار۳-۲:ترسیم شمای جریانهای اطلاعاتی ( نمودار جریان اطلاعات).

کارشماره ۱:تعیین میزان امکانپذیری خود کار کردن عملیات ( برای هر فعالیت یا دادو ستد).

۴-    مرحله استقرار

کارشماره ۱:طراحی نحوه توالی دراستقرار

خرده کار۱-۱:تشخیص کارهای استقرار.

خرده کار۲-۱:ایجاد رابطه بین کارها و خرده کارها.

خرده کار۳-۱:تهیه برنامه «عملکردـ هزینه ـ زمان» .

کارشماره ۲:سازماندهی نحوه استقرارسیستم.

کارشماره ۳:برنامه ریزی نحوه تهیه تجهیزات و فراگرد نصب آنها.

معیارهای تشخیص پیچیدگی نظام (سیستم یا سامانه):

۱-    تعداد عناصر تشکیل دهنده سیستم .

۲-    ویژگیهای هریک از عناصر سیستم .

۳-    میزان و نحوه تعامل عناصر مختلف سیستم.

۴-    درجه نظام یافتگی ذاتی سیستم.

روشهای شناسایی خرده سیستمها ( نظامات یا سامانه ها):

۱-    روش جریان کار و عملیات.

۲-    روش کارکردی (وظیفه ای).

۳-    روش تغییر حالت.

عوامل مؤثر دردسته بندی خرده سیستمها ( نظامات یا سامانه ها):

۱-    وظایف مشترک.

۲-    فنون و رویه های مشترک .

۳-    ارتباطات منطقی جریان کار.

۴-    داده ها یا بازداده های مشترک .

اهداف طراحی نظام جامع (سیستم جامع):

۱-    اجتناب از تکرار یا ایجاد غیر ضروری عوامل عمده درسیستم .

۲-    کمک به یافتن مبنایی واحد برای تعیین نحوه توالی عوامل سیستم.

۳-    حداقل رساندن هزینه ترکیب خرده سیستمهای مرتبط با یکدیگر.

۴-    کاهش تعداد کل خرده سیستمهای جداگانه ای که باید ایجاد، راه اندازی و نگهداری شود.

۵-    ایجاد انعطاف درسیستم برای تطابق با رشد و تحول.

۶-     ایجاد مبنایی برای گسترش هماهنگ خرده سیستمها و بسط آنها درسطح کل سازمان.

۷-    تهیه راهنمای اجرای پروژه ها و انجام دادن مطالعات مداوم به منظور بهبود سیستم.

ضرورت طراحی گام به گام سیستم (نظام یا سامانه):

۱-    سازمان نمی تواند به یکباره پذیرنده تغییرات اساسی و عظیم باشد.

۲-    مدیریت باید ابتدا مسائل و مشکلات خود را تعریف کند و سپس جزئیات هر خرده سیستم را دراختیار تحلیلگرسیستم بگذارد.

ویژگیهای یک طراحی نظام یا سیستم خوب:

۱-    اهداف مدیریت را برآورده می سازد.

۲-    سیستم کامپیوتری مورد نیاز را دقیقاً مشخص می کند.

۳-    با توجه به ملاحظات انسانی تنظیم می شود.

۴-    عملیات برنامه ریزی شده در آن، به موقع و به حد کافی اجرا می شوند.

۵-    قبل از استقرار، آزمایش می شود.

۶-     هزینه های آن بطور دقیق برآورد می شود.

۷-    روش طراحی بسیار دقیقی دارد.

مراحل کلی طراحی سیستم ( نظام یا سامانه ):

۱-    طرحریزی و برنامه ریزی ( این مرحله شامل: طرحریزی، سازماندهی و کنترل عوامل ویژه ایجاد سیستم است )

۲-    طراحی نام یا مطالعه امکان پذیری یا طراحی مفهومی ( این مرحله، طراحی راههای گوناگون و ابتدایی ایجاد سیستم را در بر می گیرد . )

۳-    طراحی تفصیلی ( عملیات جزء به جزء ایجاد سیستم، در این مرحله طراحی می شود .)

۴-    اجرا یا استقرار ( نتیجه طراحی، معمولاً به صورت مجموعه ای از مختصات ارائه می شود . )

نمونـه نظـامات:

نظام جامع طرح و برنامه

نظام جامع آموزش

نظام جامع تولید

نمونـه نظـامات نظام جامع طرح و برنامه:

نظام طرحریزی

نظام برنامه ریزی

نظام بودجه

نظام مالی

نمونه زیر نظام، نظام برنامه ریزی:

تهیه و تدوین برنامه

کنترل پروژه

                                                                                                              احمد رضا هدایتی

                                                                                                          کارشناس ارشد مدیریت

                                                                                                               بهار سال ۱۳۸۲

منابع مورد استفاده :

۱-    جمعی ازاساتیدمدیریت- نگرش سیستمی (مجموعه چهارم)–مرکز آموزش مدیریت دولتی–چاپ اول– سال ۱۳۷۸

۲-    هیچنز درک – اصلاحی رشید – کاربر اندیشه سیستمی – مرکز آموزش مدیریت دولتی – چاپ اول – سال ۱۳۷۶

۳-    رضائیان . علی – تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم – سمت – چاپ چهارم – زمستان ۱۳۷۸

۴-    اتوود.جری –مهدی پورعطا آبادی. اکبر – تحلیلگرسیستمها – سازمان برنامه وبودجه اصفهان – چاپ اول – ۱۳۷۱

علی پناهی . علی  – نگرش جدید بر سیستمهای اطلاعاتی مدیریت – آذرخش – چاپ اول

شما همچنین می توانید ...

٪ پاسخ

  1. ساغر گفت:

    سلام.ممنون بابت مطالب و وبسایت زیبایی که دارید

  2. سلام.واقعا وبسایت خوبی دارید

    • احمدرضا هدایتی گفت:

      با سلام و تشکر:
      لطفاً در صورت امکان خودتان را بیشتر معرفی بفرمایید.
      موفق باشید- یاعلی

  3. سلام.واقعا وبسایت خوبی دارید

    • احمدرضا هدایتی گفت:

      حفاظ بوته ای متشکرم:
      با سلام؛ لطفاً در صورت امکان شرکت و خودتان را معرفی بفرمایید.
      موفق باشید – یا علی

  4. سلام.واقعا وبسایت خوبی دارید

    • احمدرضا هدایتی گفت:

      ناشناس محترم (زیرنویس فارسی)سلام:
      ضمن تشکر؛ لطفاً در صورت امکان خودتان را معرفی بفرمایید.
      موفق باشید – یا علی

  5. سلام.ممنون بابت سایت مفید شما.

  6. اسکیت گفت:

    خسته نباشید ممنون به خاطر این مطلب مفید

  7. سلام.مطالب سایت عالیه.ممنون از شما.موفق باشید.

  8. خیلی ممنون از سایت عالی شما
    نگاه جامعشم لطفا بصورت pdf برامون بزارید
    تشکر

  9. سلام و عرض ادب خدمت شما دوست عزیز
    مرسیی از وب سایت فوق العادتون
    موفق باشید.

  10. سمعک گفت:

    سلام
    درود برشما وب سایت خیلی خوبییی بود
    ممنون از اشتراک گذاریتون
    موفق و پیروز باشید دوست عزیز.

  11. سلام.وبسایتتون خیلی خوب و مفیده.به کارتون ادامه بدین

  12. سلام.مطالب سایت عالیه.ممنون از شما.به امید توفیق روزافزون.

  13. باسلام و خدا قوت به شما مدیریت محترم سایت و همکاران عزیزتان

    از بابت اینکه مقالات آموزشی خیلی خوب و با کیفیت تولید می کنید از شما سپاسگزاریم.

    برایتان موفقیت روز افزون از پروردگار یکتا آرزومندم!

  14. سئو سایت گفت:

    مطلب مفیدی بود تشکر

  15. اقا خیلی وبسایتتون عالیه

  16. سلام.وبسایتتون خیلی خوب و مفیده.به کارتون ادامه بدین

  17. تو زمینه ای که فعالیت میکنید جزو بهترین سایت ها هستید.

  18. بهترین وبسایتی که تاحالا دیدم.ازتون
    متشکرم

  19. ممنونم ازتون مطلبتون خیلی جامع و کامل بود

  20. اسدالله رضایی گفت:

    سلام آقای هدایتی عزیز
    برای بنده یه سوال پیش اومده
    لزوم ایجاد و پی ریزی سیستم و یا نظام چیست؟
    در صورت امکان اگر مقاله ای و یا جوابی دارین امکان ارسال بل ایمیل بنده رو دارین؟
    البته ازتون پوزش میخوام

    • احمدرضا هدایتی گفت:

      جناب آقای رضایی سلام؛
      متأسفانه در این رابطه مقاله ای ندارم، اما همان‌طور که می دانید، گستردگی مسائل دنیای معاصر در حدی است که بدون وجود سیستمهای هدفمند و هوشمند و هماهنگ، امکان اداره امور تقریباً ناممکن است.
      موفق باشید

  21. rezome.com گفت:

    سلام.وبسایتتون خیلی خوب و مفیده.به کارتون ادامه بدین

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *