بسمه تعالی
جناب آقای انواری سرپرست محترم کمیته امداد امام خمینی (ره):
با سلام و احترام و آرزوی توفیق روز افزون برای تمامی مسئولین و خدمتگذاران به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بویژه جنابعالی و همکاران سخت کوشتان در آن نهاد مردمی، اگرچه بسیاری از صاحبنظران و مردم جامعه، عدم رفع محرومیت از کشور را ناشی از تعدد مراجع ذیربط، موازی کاری و عملکرد نامناسب مسئولین مربوطه در دستگاههای متولی موضوع می دانند و حتی به مسائلی مانند: ساختمان گران قیمت کمیته امداد و محل استقرار آن که هیچ تناسبی با محرومین ندارد و همچنین نحوه برخورد برخی از کارکنان ساختمان مذکور با ارباب رجوع معترضند، اما این حقیر معتقدم که بخش عمده این مشکلات به عدم تمرکز در سیاستگذاریهای مربوط به حوزه محرومیت زدایی و روشهای مورد استفاده در این بخش مربوط می شود. وگرنه با وجود ظرفیتهای مختلف موجود در کشور، دلیلی وجود ندارد که با گذشت بیش از ۳۰ سال از عمر با برکت انقلاب اسلامی، همچنان شاهد آن باشیم که در یک نظام اسلامی که به نام مستضعفین و با یاری و حضور جدی آنان شکل گرفته، همچنان شاهد آن باشیم که افرادی به علت فقر و نیاز مالی، تن به انجام اعمال غیر قانونی مانند سرقت یا حتی اعمال شنیعی مانند خود فروشی بدهند .
بدیهی است با توجه به ماهیت اسلامی انقلاب و کمکهای بی شائبه مردم، در هر حال هیچ توجیهی نمی تواند، نافی مشکلات متعدد در این زمینه باشد و طبیعی است که مسئولیت پاسخگویی به این نابسامانیها نه تنها در دنیا بلکه در آخرت متوجه کسانی است که بدون توجه به توصیه های اکید مقام معظم رهبری (دامه)، از نظامند سازی و مدیریت صحیح بر منابع و استفاده از نظرات افراد متخصص غفلت نموده و زمینه های تداوم وضع موجود را بوجود آورده اند.
بــرای مثال: برای بسیاری از مردم این سوال مطرح است که چرا علی رغم توسعه تکنولوژی، دستگاههای متولی ( اعم از دولتی یا مردمی ) به عنوان کمترین اقدام تلاش نمی کنند تا با ثبت مشخصات محرومین در یک سیستم یکپارچه رایانه‌ای، شرایط لازم را برای توزیع عادلانه کمکها به محرومین واقعی و جلوگیری از سوء اسستفاده‌های احتمالی و برخورداری چندباره برخی از افراد از کمکهای مراجع مختلف بـــه عمل آورند؟ و برخی نیز این سوال را مطرح می کنند که اصولا متولی ساماندهی و هماهنگی مراکز خیریه مردم نهاد کیست؟ سوال دیگر اینستکه، مگر نه اینکه حکومت اسلامی متولی اصلی یاری رسانی به محرومین است، پس چه دلیلی دارد که علی رغم عدم رضایت مردم، برای پرداخت حقوق کارمندان کمیته امداد، به جای استفاده از منابع دولتی، از محل کمکها پرداخت می شود؟
برخی راهکارهای پیشنهادی:
- در گام نخست شایسته است به منظور ایجاد همزبانی بین مسئولین کشور، متناسب با شرایط و شاخصه های ایرانی و اسلامی، یک تعریف جامع و یکسان از مفهوم فقر، فقیر، محرومیت، محرومیت زدایی و امثال آن تهیه و ارائه شود و در گام بعد با همکاری سایر دستگاههای ذیربط آمار و اطلاعات دقیق و قابل استناد در این زمینه تهیه و در نهایت با تدوین یک استراتژی مناسب (سند راهبردی) اقدامات لازم صورت گیرد.
- سازمان‌ها و نهادهای دولتی و عمومی متولی تأمین محرومین و مستضعفین در قالب یک سازمان ویژه تجمیع یا حداقل برنامه‌ریزی و سیاستگذاری در این زمینه با مسئولیت یکی از سازمانهای ذیربط بطور متمرکز انجام و نقش، وظیفه و حدود اختیارات هر دستگاه در بخش دولتی و خصوصی(NGO)ها بطور صریح و روشن تعریف و ابلاغ شود.
- کلیه دستگاهها و نهادهای دولتی و عمومی ذیربط از جمله: سازمان اوقاف، کمیته امداد، سازمان بهزیستی، سازمان تامین اجتماعی، بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، آستان قدس رضوی و … با کسب مجوز از مقام معظم رهبری(دامه برکاته) و مراجع قانونگذاری موظف شوند، درآمدهای مربوط را از طریق گردش خزانه به یک حساب متمرکز واریز و منابع مذکور تنها توسط یک سازمان مشخص برای تأمین معیشت محرومین استفاده شود، تا از موازی کاری و سوء استفاده‌های احتمالی جلوگیری شود.
این موضوع می‌تواند با اعتمادسازی و فرهنگ‌سازی مناسب، مشمول هزاران خیریه و موسسات امدادی مردمی موجود در سطح کشور نیز بشود تا از این طریق عدالت در توزیع کمک بین محرومین برقرار گردد.
- پرداخت هزینه‌ها به‌گونه‌ای انجام شود که حتی‌المقدور خانواده ها را به سمت خوداتکایی و کارآفرینی سوق داده و با ایجاد شغل برای آنها، به‌تدریج از وابستگی خانواده‌ها به دریافت کمکهای مذکور بکاهد.
- کمکهای غیرنقدی حتی المقدور از طریق فروش اجناس به وجوه نقدی تبدیل و اجناس غیرقابل فروش با افزایش تعداد فروشگاه‌های کمیته امداد و از طریق واگذاری بن یا کالا برگ در اختیار محرومین قرار گیرد .
- حتی المقدور و تا زمان کسب توان خود اتکایی افراد تحت پوشش، مبالغ به‌صورت نقدی و به‌عنوان حداقل حقوق بیکاری(تا به مانعی در مسیر کاریابی افراد سالم نشود) یا از کار افتادگی به آنان پرداخت شود تا متناسب با نیاز خود هزینه نمایند.
- از آنجا که تعداد زیادی از محرومین جامعه علی رغم نیاز شدید، به لحاظ موقعیت اجتماعی خود از دریافت کمک از محل صدقات دریافتی کمیته امداد امام خمینی (ره) اکراه دارند، لذا پیشنهاد می‌شود به منظور حفظ منزلت افراد، این کمکها با اعتبارات دریافتی از سایر منابع ترکیب و با افتتاح حساب ویژه (عابر بانک) برای خانواده‌ها، به‌طور مستقیم از طریق کمیته امداد یا سایر نهادهای ذیربط در اختیار آنان قرار گرفته تا خود مددجویان بدون واسطه و متناسب با نیاز و اولویت هایشان بر مصرف آن مدیریت نمایند .
- پیشنهاد می شود، به‌جای تصمیم‌گیری برای تعیین اولویتها و تأمین نیاز محرومین در قالب (جهیزیه ، هزینه تحصیل، ازدواج، درمان، مسکن و سایر موارد مشابه) توسط دستگاههای ذیربط، تا زمانی که شغل مناسبی نیافته‌اند، از محل درآمدهای دستگاهها برای آنان حقوق ثابت ماهانه یا فصلی در نظر گرفته شود و مانند؛ کارمندان دولت، حتی المقدور مبلغی از (حقوق بیکاری یا از کار افتادگی) تخصیصی به مددجویان، به عنوان پس ا‌نداز مسکن و بیمه‌گذاری در موضوعات مختلف در کمکهای اعطایی لحاظ شود، تا ضمن کاهش مسئولیتها و هزینه‌های متعدد جانبی در دستگاههای مجری، امکان هدایت تمام منابع در جهت رفع فقر و محرومیت‌زدایی به صورت اصولی و با ثبات فراهم گردد.
۹- تحقق این هدف ارزشمند یعنی محرومیت زدایی، مستلزم ایجاد یک ستاد ویژه برای همکاری و هماهنگی بیشتر بین همه دستگاههای دولتی، عمومی و مردمی است و لذا این موضوع نباید مورد غفلت قرار گیرد، همانگونه حضرت امام (ره) این مسئولیت را متوجه دستگاههای مختلف دانسته و در یکی از سخنرانیهایشان فرمودند:
- « بنیاد مستضعفین نیز باید به کمک این طرح بشتابد و از اموال مصادره شده خاندان پهلوی و اطرافیانش در این طرح استفاده شود و نیز دولت باید در طرح‌های اساسی و دراز مدت خود برای حل این مشکل در سطح عموم طرحهایی تهیه کند و اکنون این یک تجربه تازه از بسیج نیروی ایمان جامعه در راه تعاون اسلامی و مبارزه با محرومیت است که ملت با توفیق الهی باید از آن نیز سرافراز درآید ».
۱۰-طرحهایی مانند هماهنگی و همکاری بین سازمانهای مجری اعم از دولتی و غیر دولتی و یا طرح اختصاص داوطلبانه چند رقم آخر فیش حقوقی کارکنان و کارگران دولت به محرومین و مستضعفین باید با همکاری رسانه‌ها به یک فرهنگ عمومی در کشور تبدیل و به بخش خصوصی نیز تعمیم داده شود .
در این زمینه پیشنهادات و سوالات متعدد دیگری نیز وجود دارد که سعی شده در نامه پیوست به برخی از آنها اشاره و حتی المقدور راه حل‌هایی نیز ارائه شود. لذا ضمن درخواست وقت برای مذاکره حضوری، خواهشمند است وصول نامه را اعلام فرمایید.
ضمنا یک فقره مقاله تحت عنوان «محرومیت‌زدایی در محرومیت» که در این رابطه تهیه و حاوی نکات تکمیلی است نیز، بـــه پیوست تقدیم می‌گردد.
ومن الله التوفیق
احمد رضا هدایتی
مهر ماه ۱۳۸۸
رونوشت:
- دفتر مقام معظم رهبری (دامه برکاته) جهت استحضار
- دفتر رئیس جمهور محترم جهت استحضار و اقدام مقتضی
- رئیس محترم کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی
