برای اجرای هر طرح و برنامهی گستردهای مانند اقتصاد مقاومتی ابتدا باید، آسیبشناسی لازم پیرامون موضوع انجام و نقاط قوت، ضعفها، فرصتها و تهدیدات پیشرو به دقت شناسایی شوند، تا امکان استفاده بهینه از موقعیت موجود فراهم گردد.، به عبارت دیگر باید قوتها تقویت، ضعفها حتیالمقدور برطرف، شرایط برای حداکثر استفاده از فرصتها ایجاد و اقدامات لازم برای تبدیل تهدیدات به فرصت انجام شود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در این مورد نیز با نگاهی ژرف و عمیق، ضمن بیان هدف، علت تقابل و توانمندیهای دشمن در این عرصه، در سخنرانیهای مختلف به آسیب شناسی در این زمینه پرداخته و با دقت فوقالعاده این نکات و در نهایت راهبردها و حتی راهکارهای عملی و اجرایی برای تحقق اقتصاد مقاومتی را نیز بیان کردهاند.
هدف و علت تقابل دشمن:
ایشان در بیان هدف دشمن از تحمیل جنگ اقتصادی به انقلاب اسلامی، موارد مختلفی را مورد اشاره قرار دادهاند که مهمترین آنها عبارتند از:
هدف ایجاد اختلال در نظام محاسباتی و دستگاه محاسباتی من و شما است. در میدانهای دیگر، استکبار نتوانسته است، کاری از او برنیامده است. در میدانهای واقعی، تنها دو عامل مادّی در اختیار جبههی استکبار بوده و هست: یکی تهدید نظامی، یکی تحریم. (بیانات در دیدار مسئولان نظام ۱۳۹۳/۰۴/۱۶)
ما چند سال پیش «اقتصاد مقاومتی» را مطرح کردیم. همهی کسانی که ناظر مسائل گوناگون بودند، میتوانستند حدس بزنند که هدف دشمن، فشار اقتصادی بر کشور است. معلوم بود و طراحیها نشان میداد که اینها میخواهند بر روی اقتصاد کشور متمرکز شوند. اقتصاد کشور ما برای آنها نقطهی مهمی است. هدف دشمن این بود که بر روی اقتصاد متمرکز شود، به رشد ملی لطمه بزند، به اشتغال لطمه بزند، طبعاً رفاه ملی دچار اختلال و خطر شود، مردم دچار مشکل شوند، دلزده بشوند، از نظام اسلامی جدا شوند؛ هدف فشار اقتصادی دشمن این است، و این محسوس بود؛ این را انسان میتوانست مشاهده کند. (بیانات در دیدار کارگزاران نظام۱۳۹۱/۰۵/۳).
علت آن هم، نه مسئلهی هستهای است، نه مسئلهی حقوق بشر است، نه مسائل دیگری از این قبیل است؛ علت آن را خود آنها هم میدانند، ما هم میدانیم؛ علت، استقلالخواهی ملت ایران است؛ علت، داشتن یک حرف نو بر پایهی مبانی اسلام است که برای کشورهای دیگر و ملتهای مسلمان الگو خواهد شد؛ میدانند که اگر جمهوری اسلامی در این عرصهها و میدانها موفق شد، دیگر جلوی رشد این حرکت را در دنیا نمیشود گرفت و این یک حرکت مهمی است؛ مسئله این است. حالا بهانه یک روز انرژی هستهای است، یک روز غنیسازی است، یک روز حقوقبشر است، یک روز حرفهایی از این قبیل است. تحریمها علیه ما، قبل از اینکه اصلاً مسئلهی انرژی هستهای مطرح هم بشود وجود داشت، بعد از این هم وجود خواهد داشت. این مسئلهی هستهای و این مذاکرات اگر انشاءالله به نقطهی حلی برسد، باز خواهید دید همین فشارها وجود خواهد داشت. (بیانات در دیدار جمعی از کارآفرینان سراسر کشور۱۳۸۹/۰۶/۱۶).
دلیل دومِ ما که امروز کار برامان مهم است، کارآفرینی مهم است، این است که ما امروز در مقابل یک فشار جهانی قرار داریم. دشمنی وجود دارد در دنیا که میخواهد با فشار اقتصادی و با تحریم و با این کارهائی که شماها میدانید، سلطهی اهریمنی خودش را برگرداند به این کشور. هدف این است. (بیانات در دیدار جمعی از کارآفرینان سراسر کشور۱۳۸۹/۰۶/۱۶).
یک کشور به این خوبی، با این همه منابع، منابع طبیعی، با این موقعیت سوقالجیشی، با همهی امکانات، زیر نگین یک قدرتی در دنیا بوده؛ یک روز انگلیسها بودند، یک روز آمریکائیها بودند – در واقع نظام سلطه، دستگاه سلطه، امپراتوری سلطه. حالا آمریکا یک گوشهای از این امپراتوری است – اینها مسلط بودند بر این کشور؛ انقلاب دست اینها را کوتاه کرده. سلطه میخواهد برگردد به این کشور. همهی این تلاشها برای این است. مسئلهی انرژی هستهای بهانه است. آن کسانی که خیال میکنند اگر ما مسئلهی انرژی هستهای را حل کردیم، مشکلات حل خواهد شد، خطا میکنند. مسئلهی انرژی هستهای را مطرح میکنند، مسئلهی حقوق بشر را مطرح میکنند، مسائل گوناگون را مطرح میکنند، که اینها بهانه است. مسئله، مسئلهی فشار است، میخواهند یک ملت را به زانو در بیاورند؛ میخواهند انقلاب را زمین بزنند. یکی از کارهای مهم همین تحریم اقتصادی است. میگویند ما طرفمان ملت ایران نیست! دروغ میگویند؛ اصلاً طرف، ملت ایران است. تحریم برای این است که ملت ایران به ستوه بیاید، بگوید آقا ما به خاطر دولت جمهوری اسلامی داریم زیر فشار تحریم قرار میگیریم؛ رابطهی ملت با نظام جمهوری اسلامی قطع بشود. هدف اصلاً این است. البته ملت ما را نمیشناسند؛ مثل همهی موارد دیگر محاسباتشان غلط اندر غلط است. از نظر نظام سلطه، گناه بزرگ ملت ایران این است که خودش را از زیر بار سلطه آزاد کرده. میخواهند مجازات کنند به خاطر این گناه، که چرا خودت را از زیر بار سلطه، ای ملت! آزاد کردهای. این ملت راه را پیدا کرده. اصلاً محاسباتشان اشتباه است؛ نمیفهمند چه کار باید بکنند و چه کار دارند میکنند. خب، اما فشار میآورند؛ فشار اقتصادی از راه تحریمها. (بیانات در دیدار جمعی از کارآفرینان سراسر کشور۱۳۸۹/۰۶/۱۶).
معناى خاورمیانهى بزرگ این است که ما یک عرصهى عظیم بشرى را در اختیار اسرائیل بگذاریم تا در آن، سرمایهگذارى و تولید ارزان کند و بر فربهىِ خود بیفزاید؛ و اگر افسانهى نیل تا فرات را با شیوهى نظامى نتوانست محقق کند، با شیوهى اقتصادى، سیاسى، پولى و فنى آن را تأمین کند. امریکا – و به یک معنا باید گفت غرب – این را مىخواهد. دنیاى اسلام چرا باید تسلیم چنین خواستهیى شود؟ (دیدار رؤساى بانکهاى مرکزى کشورهاى اسلامى ۱۳۸۴/۰۱/۱۷).
دربارهى مسائل اقتصادى، من هم اول امسال و هم اول سال گذشته – هم به مسئولین، هم به مردم – تذکر دادم و گفتم: امروز دشمن چشمش به نقطهى حساس اقتصادى است تا بلکه بتوانند این کشور را از لحاظ اقتصادى دچار اختلال کنند. هرچه مىتوانند اختلال ایجاد کنند و هرچه هم نمىتوانند، در تبلیغاتشان وانمود کنند که اختلال هست! این کارى است که امروز در تبلیغات دشمنان ما، با قدرت و به شکلهاى مختلف انجام مىگیرد. (بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار با مردم شیراز ۱۳۸۷/۰۲/۱۱).
یک روز در صدر اسلام، دشمنان به نظرشان رسید که با شِعب ابىطالب و محاصرهى اقتصادى مسلمانها، آنها را از پا بیندازند؛ اما نتوانستند. این روسیاههاى بدمحاسبهگر خیال میکنند ما امروز در شرائط شِعب ابىطالبیم. اینجور نیست. ما امروز در شرائط شِعب ابىطالب نیستیم؛ ما در شرائط بدر و خیبریم. ما در شرائطى هستیم که ملت ما نشانههاى پیروزى را به چشم دیده است؛ به آنها نزدیک شده است؛ به بسیارى از مراحل پیروزى، با سرافرازى دست پیدا کرده است. امروز مردم ما را از محاصرهى اقتصادى میترسانند؟ با این حرفها، با این ترفندها میخواهند مردم را از صحنه بیرون کنند؟ مگر چنین چیزى ممکن است؟ (بیانات در دیدار مردم قم به مناسبت سالروز ۱۹ دی ۱۹/۱۰/۹۰).
در جنگ اقتصادى هدف این است که زیرساختهاى اقتصادى را از بین ببرد. (بیانات در دیدار دانشجویان ۱۷/۰۵/۱۳۹۱).
اگر این تاکتیک نیز به نتیجه نرسد، تجربهها به ما میگوید که آنگاه روشهائى چون هرج و مرج و تروریزم و جنگ داخلى میان پیروان ادیان یا قومیتها یا قبائل و احزاب و یا حتى میان ملتها و دولتهاى همسایه، و همراه با آن، حصر اقتصادى و تحریم و بلوکه کردن سرمایههاى ملى و نیز هجوم همه جانبهى تبلیغاتى و رسانهاى را در پیش خواهند گرفت. مقصود آنان از این همه، خسته و نومید کردن مردم و مردد و پشیمان کردن مبارزان است، که میدانند در این صورت، شکست دادن انقلاب، ممکن و آسان خواهد شد. ترور نخبگان صالح و مؤثر یا بدنام کردن برخى از آنان و از سوئى خریدن کسانى از سستعنصران، نیز در شمار روشهاى متداول قدرتهاى غربى و مدعیان تمدن و اخلاق است. (بیانات در اجلاس بینالمللی بیدارى اسلامى ۲۶/۶/۹۰).
همهى شواهد نشاندهندهى این است که دشمن امروز بر روى چند نقطه تکیهى اساسى دارد. از واضحترینهایش انسان شروع کند، یکى مسئلهى اقتصاد است. اینکه ما امسال گفتیم »سال جهاد اقتصادى«، ناظر به این بخش قضیه است. به زانو درآوردن کشور از لحاظ اقتصاد، عقب راندن و پس راندن کشور در زمینهى اقتصاد، که منتهى بشود به فلج پایههاى اقتصادى، منتهى بشود به نومیدى مردم، یکى از کارهاى اساسى است. خب، این چیز واضحى است؛ خودشان هم این را دارند بیان میکنند و میگویند. این، هم براى مجلس، هم براى دولت، هم براى یکایک مسئولانى که در بخشهاى مختلف مشغول تلاش هستند، خط روشنى را ترسیم میکند که چه باید کرد. (بیانات در دیدار نمایندگان مجلس شوراى اسلامى ۰۸/۰۳/۹۰).
جهاد اقتصادى متوجه یک نکتهى اساسى است در مسئلهى ادارهى کشور و مدیریت کشور؛ و آن این است که امروز دشمن براى مبارزهى با اسلام و جمهورى اسلامى، بر روى مسئلهى اقتصاد متمرکز شده است. (دیدار با طلاب خارجی حوزه علمیه قم ۰۳/۰۸/۸۹).
با نگاه به حوادث و مسائل جهانى بهروشنى درمىیابیم که دشمنان ملت ایران درصدد آنند که دشمنى خود را از دو راه با ملت ایران به تحقق برسانند (آنچه که امروز در دنیا محسوس است این است). یکى، ایجاد تفرقه در میان صفوف ملت؛ از بین بردن یکپارچگى ملت ایران؛ و از دست ملت ایران این نیروى عظیم وحدت را ربودن و آنها را به اختلافات داخلى سرگرم کردن. و دومى، ایجاد مشکلات اقتصادى و تلاش براى توقف ملت ایران در زمینههاى گوناگون سازندگى کشور و رفاه عمومى خود. این دو، چیزى است که در نقشههاى کوتاهمدت و میانمدت دشمنان ما به طور محسوس وجود دارد که اگر خود آنها هم بر زبان نیاورده بودند، قابل حدس بود؛ ولى دشمنان ما خودشان هم به هر دو نکته اعتراف کردند. (پیام نوروزى رهبر معظم انقلاب اسلامى به مناسبت حلول سال ۰۱/۰۱/۸۶).
اینها براى خاورمیانه نقشه، فکر، آینده و تاریخ دیگرى را ترسیم کردهاند. البته انگیزهها هم معلوم است؛ انگیزهها، انگیزههاى بلندمدت است؛ انگیزههاى اقتصادى است؛ مسألهى انرژى و مسألهى تسلط روزافزون بر دنیاست. (بیانات درمجمع سالیانه فرماندهان سپاه ۲۸/۰۶/۸۳).
دشمن هدفهاى اقتصادى، فرهنگى و سیاسى هم دارد. هدفهاى اقتصادىاش معلوم است؛ براى آنها تسلط اقتصادى بر منطقهى خاورمیانه حیاتى است. امروز در حال راهاندازى یک جنگ بزرگ در همسایگى ما و در کشور عراق هستند. همهى دنیا مىدانند که هدف آنها در درجهى اول هدف اقتصادى است. (بیانات در دیدار جوانان استان سیستان و بلوچستان ۰۶/۱۲/۸۱).
استکبار مىخواهد در داخل کشور، تنبلى و بیکارگى باشد، سازندگى و ابتکار و اصلاح امور اقتصادى و اجتماعى و فرهنگى مردم نباشد. استکبار مىخواهد پیشرفت علم و دانش در کشور نباشد، تحقیقات نباشد. (بیانات به مناسبت روز مبارزه با استکبار جهانى ۰۹/۰۸/۷۵).
دشمن مىخواهد در این کشور تورم باشد. براى همین، تومان ایرانى را جعل مىکنند تا بتوانند پول این کشور را با همان روشها و فرمولهاى اقتصادى که وجود دارد، بىارزش کنند. (دیدار اقشار مختلف مردم در حرم حضرت علىبنموسىالرضا(ع) ۰۳/۰۱/۷۴
اقدامات و توانمندیهای دشمن:
رهبر معظم انقلاب در سخنرانیهای مختلف ضمن اشاره به ابزارهای قدرت دشمن یعنی تهدید و تحریم و روشهاای مورد استفاده آنها در این زمینه، همواره بر ناکارآمدی این ابزار و روشها تأکید و یادآوری کردهاند که با توکل به خدا و استفاده بهینه از امکانات و منابع درونزا که ایران اسلامی در اختیار دارد، بهراحتی میشود در مقابل زیادهخواهی استکبار ایستادگی کرد.
ایشان همچنین معتقدند که تأثیر تحریمها بر اقتصاد کشور کمتر از ۲۰ تا ۳۰ درصد بوده و بخش عمده عوارض آن، ناشی از جوسازی و سوءاستفاده افراد فرصتطلب، سوءمدیریت برخی مدیران و مسئولین و عوامل مشابه آن و بهعبارتی نوعی خودتحریمی بوده است و لذا در نهایت تهدیدها و تحریمهای دشمن را ناکارآمد دانسته و در بیانات مختلف این موضوع را اینگونه تشریح میکنند:
- استکبار غیر از این دو (یکی تهدید نظامی، یکی تحریم) هیچ چیز در اختیار ندارد. (بیانات در دیدار مسئولان نظام۱۳۹۳/۰۴/۱۶).
- از لحاظ قدرت منطق، قدرت استدلال، توانایی بر اثبات حقّانیّت، دست استکبار بسته است. (بیانات در دیدار مسئولان نظام۱۳۹۳/۰۴/۱۶).
- تنها دو کار میتواند بکند: یکی تهدید نظامی است که مرتّب میکند، یکی هم تحریم. (بیانات در دیدار مسئولان نظام۱۳۹۳/۰۴/۱۶).
- این چهار عنوان، که البته کارهاى حاشیهیى هم براى آنها وجود دارد، رؤوس اساسى کار آنهاست: اول: انحلال فرهنگى؛ دوم: فشارهاى مستمر اقتصادى؛ سوم: ایجاد هستههاى سیاسى و اجتماعى، که در داخل کشور باشند و زیر نفوذ دشمن؛ چهارم: از کار انداختن بازوهاى توانمند و فعال نظام. اینها براى خاورمیانه نقشه، فکر، آینده و تاریخ دیگرى را ترسیم کردهاند. البته انگیزهها هم معلوم است؛ انگیزهها، انگیزههاى بلندمدت است؛ انگیزههاى اقتصادى است؛ مسألهى انرژى و مسألهى تسلط روزافزون بر دنیاست. (بیانات درمجمع سالیانه فرماندهان سپاه ۱۳۸۳/۰۶/۲۸).
- عمدهى موضوعهایى که قدرتهاى سلطهگر در نظام سلطهى جهانى براى حفظ این رابطهى سلطهگر و سلطهپذیر رویش تکیه مىکنند، سه موضوع است: سلطهى فرهنگى، سلطهى اقتصادى، سلطهى علمى. ( دیدار هیأت علمى و کارشناسان جهاد دانشگاهى۱۳۸۳/۰۴/۰۱).
- یک روز در صدر اسلام، دشمنان به نظرشان رسید که با شِعب ابىطالب و محاصرهى اقتصادى مسلمانها، آنها را از پا بیندازند؛ اما نتوانستند. این روسیاههاى بدمحاسبهگر خیال میکنند ما امروز در شرائط شِعب ابىطالبیم. اینجور نیست. ما امروز در شرائط شِعب ابىطالب نیستیم؛ ما در شرائط بدر و خیبریم. ما در شرائطى هستیم که ملت ما نشانههاى پیروزى را به چشم دیده است؛ به آنها نزدیک شده است؛ به بسیارى از مراحل پیروزى، با سرافرازى دست پیدا کرده است. امروز مردم ما را از محاصرهى اقتصادى میترسانند؟ با این حرفها، با این ترفندها میخواهند مردم را از صحنه بیرون کنند؟ مگر چنین چیزى ممکن است؟ (بیانات در دیدار مردم قم به مناسبت سالروز ۱۹ دی ۱۹/۱۰/۹۰).
- دولت آمریکا یک مأمور عالیرتبهى اقتصادى و پولى خودش را مخصوصاً مأمور این کار کرده که این همینطور وظیفهاش این است که کمیتههائى را هدایت کند، به این طرف و آن طرف دنیا مسافرت کند، با سران و رهبران کشورها تماس بگیرد و دائم کشورهاى دیگر را علیه ایران وادار کنند. این بیشفعالى نظام استکبار و جبههى مقابل نظام اسلامى، امروز به نظر من بارزترین حوادث است. (اعضاء مجلس خبرگان رهبری ۲۵/۰۶/۸۹).
- امت اسلامى را که اتفاقا از لحاظ وضعیت جغرافیا در نقطهى حساسى از دنیا هم قرار گرفتهاند – هم از لحاظ سوقالجیشى، هم از لحاظ اقتصادى و منابع طبیعى – علىرغم میل خودشان، مورد استثمار قرار میدهند. (دیدار با دست اندرکاران ساخت ناوشکن جماران ۳۰/۱۱/۸۸).
- خبرهائى که از مراکز حساس سیاسى و امنیتى دنیا به دست ما میرسد، نشان میدهد که دستگاههاى عظیمى، گستردهاى، با بودجههاى کلانى، به طور دائم متوجه به نظام جمهورى اسلامى هستند؛ با انگیزههائى که دارند، که گفته شده است و معلوم است براى ما و شما. دارند کار میکنند؛ هر روز طرحى را به میدان مىآورند و هر روز عرصهى جدیدى را در مقابل جمهورى اسلامى مىآرایند. (اعضاء مجلس خبرگان رهبری ۰۲/۰۷/۸۸ ).
- دشمن این نظام، برّندهترین حربهاى که در اختیار خواهد داشت، فقر و گرفتارى اقتصادى مردم است. روى این مسأله باید فکر کرد. گرفتاریهاى اقتصادى مردم، همین بیکارى است . (دیدار با نمایندگان دورهى ششم مجلس شوراى اسلامى ۲۹/۰۳/۷۹).
- اجزاى نقشهى دشمن چه چیزهایى است؟ اولا تا آنجا که بتوانند – زورشان برسد و تیغشان ببرد – مشکلات اقتصادى براى کشور درست کنند و بتراشند؛ تحریم اقتصادى کنند و به مجازات شرکتها بپردازند – همینهایى که مىشنوید – جلو خط لولهاى را که فلان کشور مىخواهد از اینجا بکشد، بگیرند! در امر تجارت کشور، اخلال ایجاد کنند. (دیدار با مردم مشهد و زائران حضرت علىبنموسى الرضا (ع) ۰۱/۰۱/۷۸).
نقاط قوت جمهوری اسلامی ایران در مسیر اقتصاد مقاومتی:
یکی از نکات قابل تأمل در بیانات رهبر فرزانه انقلاب اسلامی که نشان از عمق نگاه استراتژیک و توجه و احاطه همهجانبه رهبری به ظرفیتهای فوق العاده کشور دارد، تلاش ایشان در جهت معرفی و تبیین گنجینههایی است که خداوند در اختیار مردم این سرزمین قرار داده است، ثروتهای مادی و معنوی فراوانی که در ابعاد مختلف؛ علمی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی قابل تعریف است و باید از آنها بهعنوان ودیعه الهی برای پرچمداران احیای اسلام ناب محمدی(ص) و بنیانگذاران تمدن نوین اسلامی نام برد.
مقتدای مسلمین جهان در این رابطه علاوه بر تأکید بر ضرورت توجه ویژه به ظرفیتهای معنوی، فرهنگی و علمی کشور و مردم ایران، بارها تلاش کردهاند تا ذخایر و ظرفیتهای طبیعی این سرزمین را نیز یادآوری نمایند تا ضمن ایجاد امید و جلب توجه مردم و مسئولین به داشتههای فراوان و ارزشمند موجود و قابل دسترس در کشور، این موضوع فوقالعاده مهم را گوشزد نمایند، که تمام شرایط برای اجرای طرح بزرگ اقتصاد مقاومتی مهیا است و تنها به عزم واراده مردم و مسئولین نیاز دارد.
دقت رهبر معظم انقلاب در حدی بوده که حتی استفاده از ظرفیتهای ترانزیتی و گردشگری ایران را نیز مورد توجه قرار دادهاند و در مجموعه بیاناتشان بارها از این موارد به عنوان لطف الهی و نقطه قوتی که باید قدر شناخته شود و از آنها بهدرستی استفاده گردد، نام بردهاند. از جمله؛
- یکی از ظرفیّتهای مهمّ ما، ظرفیّت نیروی انسانی ما است…… جمعیّت جوان کشور ــ از پانزده سال تا سی سال ــ یک حجم عظیم از ملّت ما را تشکیل میدهند؛ این خودش یک ظرفیّت است. تعداد ده میلیون دانشآموختهی دانشگاهها را داریم؛ همین حالا بیش از چهار میلیون دانشجو داریم که اینها در طول چند سال آینده فارغالتّحصیل میشوند؛ …… میلیونها نیروی مجرّب و ماهر (از دوران دفاع مقدس) داریم ….. (بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در حرم رضوی در تاریخ بیانات در حرم مطهر رضوی۱۳۹۳/۰۱/۰۱)
- یکی از ظرفیّتهای مهمّ کشور ما منابع طبیعی است. یعنی هیچ کشوری در دنیا بهقدر ایران، بر روی هم نفت و گاز ندارد. مجموع نفت و گاز ما از همهی کشورهای دنیا ــ شرق و غرب عالم ــ بیشتر است ……. علاوهی بر این، معادن طلا و معادن فلزّات کمیاب در سرتاسر این کشور پراکنده است و وجود دارد. سنگ آهن، سنگهای قیمتی، انواع و اقسام فلزهای لازم و اساسی ــ که مادر صنایع محسوب میشوند ــ در کشور وجود دارد؛ این هم یک ظرفیّت بزرگی است. (بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در حرم رضوی در تاریخ بیانات در حرم مطهر رضوی۱۳۹۳/۰۱/۰۱)
- یک ظرفیّت دیگری که در کشور وجود دارد، زیرساختهای نرمافزاری و سختافزاری است؛ نرمافزاری مثل این سیاستهای اصل ۴۴، سند چشمانداز و این کارهایی که در این چند سال انجام گرفته و همچنین زیرساختهای گوناگون مثل جاده و سدّ و پل و کارخانه و امثال اینها؛ اینها زمینههای بسیار خوبی برای پیشرفت اقتصاد کشور است، اینها ظرفیّتهای یک کشور است. (بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در حرم رضوی در تاریخ بیانات در حرم مطهر رضوی ۱۳۹۳/۰۱/۰۱)
- اینقدر عناصر آمادهی به کار، یا دارای مهارت، یا دارای ابتکار، یا دارای دانش، یا دارای سرمایه در کشور هستند که اینها تشنهی کارند؛ (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی ۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- خوشبختانه وضع علمیِ امروز کشور این اجازه را به ما میدهد که این بلندپروازی را داشته باشیم که بخواهیم اقتصادمان را اقتصاد دانشبنیان کنیم؛ که من بعداً باز یک اشارهای به این خواهم کرد. ما دانشمند و متخصص و شرکتهای دانشبنیان و افراد مبتکر در کشور زیاد داریم. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- ظرفیتهای فراوان مادی و معنوی کشور….. ظرفیتهای کشور خیلی وسیع است. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی ۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- ما الان از لحاظ نیروی انسانی و از جهت دارا بودن نیروی جوان در بهترین وضعیتیم؛ یعنی الان بیش از ۳۱ درصد جمعیت ما بین پانزده سال تا بیستونه سال سن دارند؛ این وضعیت عالی است، فوقالعاده است. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- بیش از ۳۱ درصد جوان داریم؛ ۲۵ برابرِ اول انقلاب دانشجو داریم – جمعیت کشور از اول انقلاب تا حالا دو برابر شده، جمعیت دانشجو ۲۵ برابر شده؛ یعنی ما از صدوبیستهزار رسیدهایم به چهارمیلیونوصدهزار؛ این چیز مهمی است، خیلی حادثهی عظیمی است؛ هم این رشد مهم است، هم این داراییای که فعلاً داریم مهم است – ده میلیون دانشآموختهی دانشگاهها داریم؛ شصتوپنجهزار عضو هیئت علمی داریم که بیش از ده برابر آن چیزی است که در اول انقلاب وجود داشت؛ پنج هزار شرکت دانشبنیان داریم که الان هفدههزار متخصص و فعال در این شرکتها مشغول کارند، ببینید این ظرفیتها چقدر مهم است؛ نتیجه این شده که طبق گزارش پایگاههایی که رتبهی علمی کشورها را مشخص میکنند، ما در رتبهی پانزدهم دنیا هستیم – در یک پایگاه رتبهی شانزدهم، در یک پایگاه رتبهی پانزدهم، در این حدود – که اینها البته مال سال میلادی گذشته [یعنی سال] ۲۰۱۳ است. این چیز مهمی است. ما در بعضی از رشتههای علمی، رتبهمان از این بالاتر است؛ در بعضی از رشتههای علمی جزو هفت هشت کشور [اول] دنیا و در بعضی جاها جزو چهار پنج کشور اول دنیا قرار داریم. این آن زیرساخت اساسی است: نیروی انسانی. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- – ظرفیتهای فراوان مادی و معنوی کشور. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- این علاوه بر بازار داخلی خود ما است؛ یک بازار ۷۵ میلیونی که برای هر اقتصادی، یک چنین بازاری بازار مهمّی است. (بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در حرم رضوی در تاریخ بیانات در حرم مطهر رضوی ۱۳۹۳/۰۱/۰۱)
- یک ظرفیت دیگر [از ظرفیتهای کشور که جزو انگیزهها و عوامل تهیهی سیاستهای اقتصاد مقاومتی است] سرمایههای معدنی است. رتبهی اول نفت و گاز [هستیم] که سال گذشته بنده اول سال گفتم، ما در مجموع دارایی نفت و گازِ زیر زمین، در دنیا اولیم؛ در گاز دوم، در نفت هم دوم یا سوم؛ اخیراً آقای رئیسجمهور یک گزارشی به من دادند که در خصوص گاز اولیم، در نفت قطعاً دومیم، این خیلی چیز مهمی است؛ هیچ کشوری در دنیا به قدر ایران ما نفت و گاز ندارد. نفت و گاز رگ حیاتی امروز دنیا است، لااقل امروز اینجور است، تا سالها هم اینجور خواهد بود؛ حالا کِی بشریت از نفت و گاز خلاص بشود، بینیاز بشود، معلوم نیست. این مادهی حیاتی و اصلی، در کشور شما از همهی دنیا بیشتر است؛ این ظرفیت کمی است؟ این چیز کوچکی است؟ حالا این نفت و گاز بود، سرمایههای معدنی دیگر [هم همینجور] : معادن طلا، معادن سیمان، معادن فلزهای کمیاب و فلزهای ارزشمند. گزارشهایی که به ما میرسد خیلی گزارشهای تکاندهندهای است در برخی از بخشها؛ این ظرفیتهای معدنی کشور است. ظرفیتهای صنعتی و معدنی، متنوع است و انبوه. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی ۱۳۹۲/۱۲/۲۰).
- رتبهی هفده در اقتصادهای جهان – که این جزو آمارها و گزارشهای بینالمللی است – با حدود هزار میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی ۱۳۹۲/۱۲/۲۰).
- سرمایههای زیربنایی [مثل] راه و سد؛ امروز بیش از ششصد سد در کشور در اندازههای مختلف وجود دارد؛ انقلاب اسلامی این کشور را در وضعیتی تحویل گرفت که حدود ده پانزده سد در سرتاسر کشور بود؛ امروز ششصد و اندی سد در کشور هست؛ در اندازههای بزرگ و کوچک؛ بعضی از آنها بسیار مهم و بزرگ [است]. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی ۱۳۹۲/۱۲/۲۰).
- مسئلهی راه هم همینجور، آمارهای راه هم آمارهای خوبی است. ظرفیت و مزیت جغرافیایی؛ دسترسی به آبهای آزاد، موقعیت چهارراهی شمال و جنوب و شرق و غرب که مسئلهی ترانزیت را – که مسئلهی بسیار مهمی است – برای ما توضیح میدهد. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی ۱۳۹۲/۱۲/۲۰).
- تنوع اقلیمی، ظرفیت انرژیهای پاک [مثل] انرژی آب و خورشید، انرژی هستهای. این ظرفیتها در کشور وجود دارد. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی ۱۳۹۲/۱۲/۲۰
- باید به آن توجه داشت، ظرفیتهای بیشمار ملی است؛ که خوشبختانه مسئولین کشور، مسئولین دولتی – که من امکان این را داشتم که بالخصوص در این ایام با اینها ملاقات کنم – بعد از تشکیل دولت جدید، میبینم همه معترفند، معتقدند، واقفند، به ظرفیتهای بیشمار داخلی کشور؛ که خب همین وجود این ظرفیتها هم بحمدالله رهنمون شد که این حقیر و همفکران و همکاران و کمکها، به این مسئلهی اقتصاد مقاومتی برسیم؛ والا اگر کشوری از ظرفیت داخلی محروم باشد، نمیتواند یک اقتصاد مقاوم بهوجود بیاورد. (بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری ۱۳۹۲/۱۲/۱۵).
- خوشبختانه امروز با اتفاق نظری که مسئولان محترم دولت، هم رئیس جمهور محترم، هم وزرای مربوط، هم رؤسای دو قوهی دیگر، روی مسئلهی اقتصاد مقاومتی کردند – که جای تقدیر و تشکر دارد از اینها؛ یعنی واقعاً استقبال کردند از این فکر؛ که البته خود آنها هم در مجمع تشخیص، در مشورتدهی به این مسئله سهیم بودند، شریک بودند، بحث کردند روی این مسئله – خود این اتفاق نظر، نشاندهندهی این است که این تحریمی که اینها ظالمانه و از روی بغض و عداوت و نفرت بر ملت ایران تحمیل کردند، اثری نخواهد داشت و انشاءالله این اقتصاد مقاومتی فائق خواهد آمد بر ترفندهای آنها. این هم یک واقعیت است. (تشکیل جلسه سران قوا در حضور رهبر انقلاب ۱۳۹۲/۱۲/۰۶).
- ما تواناییم، ما ثروتمندیم، هم ثروت انسانی داریم – نیروی انسانی ما در دنیا کمنظیر است، اگر نگوییم بینظیر – [هم] ثروتهای زیرزمینی؛ ثروتهای ما فوقالعاده است. دنیا به ما احتیاج دارد؛ به قدری که دنیا به ما احتیاج دارد، ما به دنیا احتیاج نداریم. امروز دنیا روی کاکُل نفت و گاز میچرخد؛ ما در دنیا اوّلْکشوریم در همهی فهرست بلندِ کشورهای دنیا. این را من امسال در مشهد گفتم، با توجّه به ذخایر نفت ما و ذخایر گاز ما، ما در دنیا اوّلیم. اخیراً مسئولین محترم دولتی برای من گزارش آوردند، ما از لحاظ گاز هم که دوّم بودیم در دنیا، امروز شدیم اوّل. امروز از لحاظ ذخایر گاز که ما تا چندی پیش – شاید تا یک سال، یک سال و نیم پیش – در ردهی دوّم قرار داشتیم، امروز در ردهی اوّل قرار داریم؛ این ذخایر ما است، (بیانات در دیدار مردم آذربایجان۱۳۹۲/۱۱/۲۸).
- ما یک کشور بزرگ هستیم، یک ملّت قوی هستیم، ملّت بافرهنگی هستیم، ملّت بااستعدادی هستیم، ثروت خدادادی هم الیماشاءالله [داریم]؛ مسئولینمان هم خوشبختانه مسئولین دلسوزی هستند، دلشان میخواهد کار کنند، ما هم کمکشان میکنیم، دعایشان هم میکنیم؛ (بیانات در دیدار مردم آذربایجان۱۳۹۲/۱۱/۲۸).
- البته خوشبختانه واحدهای بزرگ ما فعالند، خوبند و سوددهیشان هم خوب است، کارشان هم خوب است، اشتغالشان هم خوب است؛ عمدهی واحدهای بزرگ ما وضعشان اینجور است – لذا همان طور که گفتید، محصول سیمانمان، محصول فولادمان، محصولات عمدهی اینجوریمان خوب است. (بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت۱۳۹۱/۰۶/۰۲).
- این که ما عرض کردیم «اقتصاد مقاومتی»، این یک شعار نیست؛ این یک واقعیت است. کشور دارد پیشرفت میکند. ما افقهای بسیار بلند و نویدبخشی را در مقابل خودمان مشاهده میکنیم. خب، بدیهی است که حرکت به سمت این افقها، معارضها و معارضههائی هم دارد. بعضی از این معارضهها انگیزههای اقتصادی دارد، بعضی انگیزههای سیاسی دارد؛ بعضی منطقهای است، بعضی بینالمللی است. این معارضهها در مواردی هم منتهی میشود به همین فشارهای گوناگونی که مشاهده میکنید؛ فشارهای سیاسی، تحریم، غیر تحریم، فشارهای تبلیغاتی – اینها هست – لیکن در لابهلای این مشکلات، در وسط این خارها، گامهای استوار و همتها و تصمیمهائی هم وجود دارد که بناست از وسط این خارها عبور کند و خودش را به آن نقطهی مورد نظر برساند؛ وضع کشور الان اینجوری است. (بیانات در دیدار جمعی از پژوهشگران و مسئولان شرکتهای دانشبنیان۱۳۹۱/۰۵/۰۸).
نقاط ضعفی که برای موفقیت در اجرای طرح اقتصاد مقاومتی باید برطرف شوند:
با اینکه اقدامات گستردهای برای خروج از وضعیت تکمحصولی در کشور صورت گرفته اما همچنان یکی از بزرگترین نقاط ضعف کشور وابستگی به نفت است و چرخه ناقص تولید و تجارت و تصمیمگیریهای مقطعی و بیبرنامه از یکسو و اسراف و تجملگرایی از سوی دیگر، این ناهنجاری را تشدید نموده است.
عدم خودباوری، فساد اداری و اقتصادی، بهانه جویی و اظهار یأس، ناتوانی و ناامیدی از لطف الهی و کمتوجهی به نقش و همراهی و همکاری مردم، آفتهای دیگری است، که بایداز آنها به عنوان نقاط ضعف موجود در مسیر اقتصاد مقاومتی نام برد و رهبری بارها در رهنمودهایشان خواستار رفع این نقایص شدهاند. برخی از مهمترین اشارات رهبری در این زمینه عبارتند از:
- ممکن است کسی بگوید اگر تحریم نبود از این ظرفیّتها میتوانستید خوب استفاده کنید، امّا [چون] تحریم هست نمیتوانید از این ظرفیّتها استفاده کنید؛ این خطا است؛ این حرف، درست نیست. (بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در حرم رضوی در تاریخ بیانات در حرم مطهر رضوی ۱۳۹۳/۰۱/۰۱)
- ما در زمینهی اقتصادی به این (نقش مردم) کمتر بها دادیم. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- یکی از سختترین آسیبهای اقتصادی ما همین وابستگی به نفت است. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- اگر چنانچه وضع اجتماع، وضع اقتصادی کشور مثل یک خانهی بی درودروازهای بود که هرکه خواست آمد، هرجور خواست عمل کرد، هرچه خواست برد، خورد، خب معلوم است، انسان نجیبِ شایستهی متینی که میخواهد از راه حلال ارتزاق کند، طبعاً جلو نمیآید. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- ظرفیتهای کشور خیلی وسیع است؛ خیلی از ماها آگاه نیستیم به گسترهی این ظرفیتهای عجیب، یا به اهمیت آن توجه نداریم؛ میدانیم، آمارها دستمان هم هست [توجه نمیکنیم]. بعضی از مسئولین اینجورند، آمارها را دارند، [اما] اهمیت آمارها مورد توجه آنها قرار نمیگیرد. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- مشکلاتی است که داریم – مشکلات مزمن، مشکلات دیرپا – که اینها جز با یک حرکت اقتصادیِ جمعیِ مهم، امکان ندارد برطرف بشود؛ یکی از آنها وابستگی به نفت است که عرض کردیم، یکی از آنها عادت به واردات است – آن هم واردات بدون اولویت؛ عادتی است که متأسفانه دچار آن هستیم و این عادت را هم نتوانستیم کنار بگذاریم؛ نگاهمان به تولید خارجی است – تورم مزمن، بیکاری، معیوب بودن برخی از ساختارهای اقتصادی ما، اشکال در نظامات مالی ما – نظامات پولی ما، نظامات بانکی ما، نظامات گمرکی ما – اشکال در الگوی مصرف، اشکال در مسئلهی تولید، اشکال در بهرهوری؛ اینها مشکلات موجود کشور است. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- روزمرّه فکر کردن در مسائل اقتصادی، مضر است؛ تغییر سیاستهای اقتصادی به طور دائم، مضر است – در همهی بخشها، بخصوص در اقتصاد – تکیه کردن بر نظرات غیر کارشناسی، مضر است؛ اعتماد کردن به شیوههای تزریقیِ اقتصادهای تحمیلی شرق و غرب، مضر است. (بیانات در دیدار کارگران و فعالان بخش تولید کشور۱۳۹۲/۰۲/۰۷).
- اگر چنانچه همین بخش دوم قضیه – یعنی آن نیمهی خالی لیوان – نمیبود، شما امروز از لحاظ رونق اقتصادی، وضع بهتری را در کشور ارائه میکردید و کمکهای بیشتری به مردم میشد. بالاخره حمایت از تولید ملی، آن بخشِ درونزای اقتصاد ماست و به این بایستی تکیه کرد. (بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت۱۳۹۱/۰۶/۰۲).
- این قضیهی اسراف و زیادهروی، قضیهی مهمی در کشور است. (بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت۱۳۹۱/۰۶/۰۲).
- تصمیمهای خلقالساعه و تغییر مقررات، جزو ضربههائی است که به «اقتصاد مقاومتی» وارد میشود و به مقاومت ملت ضربه میزند. این را، هم دولت محترم، هم مجلس محترم باید توجه داشته باشند؛ نگذارند سیاستهای اقتصادی کشور در هر زمانی دچار تذبذب و تغییرهای بیمورد شود. (بیانات در دیدار کارگزاران نظام۱۳۹۱/۰۵/۰۳).
- وضع نامساعد اقتصادى مىتواند براى کشور یک تهدید جدى محسوب شود و دشمن از این استفاده مىکند. (دیدار گروه کثیرى از اصناف۱۳۸۰/۰۴/۱۰).
- بارها عرض کردهایم که وابستگى سیاسى، اوّلین وابستگى است که دریک حرکت انقلابى، قطع مىشود. سختتر از آن، وابستگى اقتصادى است؛ خیلى دیر، قطع و اصلاح مىشود. (بیانات درجمع فرماندهان سپاه ۱۳۷۷/۱۲/۱۸).
- مصرفگرایى، جامعه را از پاى درمىآورد. جامعهاى که مصرف آن از تولیدش بیشتر باشد، در میدانهاى مختلف شکست خواهد خورد. ما باید عادت کنیم مصرف خود را تعدیل و کم کنیم و از زیادیها بزنیم. (بیانات در خطبههاى نماز عید فطر ۱۳۸۱/۰۹/۱۵ ).
- مفاسد اقتصادى، جریان آلودهاى است که اگر جلوگیرى و با آن مبارزه نشود، کل فضا را آلوده خواهد کرد. بحث یک جرم منفرد و تک افتاده نیست؛ برخورد با مفاسد اقتصادى براى نظام اهمیت حیاتى دارد. (دیدار رئیس، معاونان و کارکنان قوهى قضاییه، در آستانهى سالروز هفتم تیر ۱۳۸۱/۰۴/۰۵).
- متأسفانه سهم تجارت کشورهاى اسلامى با یکدیگر نیز سهم کمى است؛ یعنى کشورهاى اسلامى بهجاى اینکه امکاناتشان را با هم مبادله کنند؛ از ظرفیتهاى هم استفاده کنند؛ به یکدیگر براى رشد تجارت و توسعهى اقتصادى و سرمایهگذارى کمک کنند، بیشتر رو به سمت کشورهاى غیراسلامى و رو به سمت غرب دارند؛ این ضعف ماست. (دیدار با اقتصاددانان شرکت کننده در اجلاس بانک توسعهى اسلامى ۱۳۸۳/۰۶/۲۶).
- یک هدف دیگر، اصلاح ساختار تولید و اصلاح ساختار اقتصاد کشور است. چرخهى تولید در کشور، چرخهى معیوبى بوده است. آنچه را که ما در مجموعهى تولیدى کشور به دست مىآوردیم، با مصرف بیشتر، هزینهى بیشتر و دستاورد و بازدهِ کمتر بوده است. (بیانات در حرم رضوی در آغاز سال ۱/۱/۹۱).
- گاهى در آمارهاى ما متأسفانه چیزهاى بىربط سادهلوحانهى کوتهبینانهیى دیده مىشود که مثلا شکاف اقتصادى کشور ما از امریکا یا از فلانجا بیشتر است؛ اینها حرفهاى ناشى از ندانستن و جهل به واقعیتهاست؛ اصلا از واقعیتها اطلاع ندارند. نخیر، درهى اقتصادى در کشورهاى سرمایهدارى، وحشتناک و فوق تصور و از همه جاى دنیا بیشتر است. (دیدار اعضاى هیأت دولت ۲۰/۰۸/۸۳).
- مفاسد اقتصادى، مفاسد فرهنگى را هم با خود مىآورد، مفاسد اخلاقى را هم مىآورد. وجود و رواج مفاسد اقتصادى یکى از بزرگترین خطرهایش این است که عناصر خوب دستگاهها را متزلزل میکند، زیر پاى آنها را سست میکند. (دیدار مسئولان قضائى کشور ۰۵/۰۴/۸۷).
- اینکه میبینید بعضى از فضولهاى خارجى، دولتهاى خارجى، دائم و دمبهساعت، چندین سال است که ملت ما را تهدید میکنند که تحریم میکنیم، تحریم میکنیم، تحریم میکنیم – بارها هم تحریم کردهاند – به خاطر این است که چشم امیدشان به همین خصوصیت منفى ماست. ما اگر آدمهاى اهل اسراف و ولنگارى در خرج باشیم، ممکن است تحریم براى آدم مسرف و ولنگار سخت تمام بشود؛ اما ملتى که نه، حساب کار خودش را دارد، حساب دخل و خرج خود را دارد، حساب مصلحت خود را دارد، زیادهروى نمیکند، اسراف نمیکند. خوب، تحریم کنند. بر یک چنین ملتى از تحریم ضررى وارد نمیشود.
- مسئولان کشور در قواى سهگانه و همهى فعالان سیاسى و فرهنگى بدانند شجرهى خبیثهى فساد اقتصادى را که از جملهى دامهاى مهلک دشمن و موجب بیعدالتى در ادارهى امور کشور و مایهى ورشکستگى مادى و معنوى است خطرناک بدانند و همه با هم در ریشهکنى آن همکارى کنند. (پیام به مناسبت راهپیمایى ۲۲ بهمن ۲۳/۱۱/۸۰).
فرصتهای قابل استفاده برای کمک به تحقق اقتصاد مقاومتی:
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانیهایشان علاوه بر نقاط قوت، فرصتهای فوقالعاده و متعددی را نیز برشماری میکنند، که نقش مکمل نقاط قوت را برعهده دارند و یک موقعیت برتریساز را برای کشور ایجاد کردهاند و هرکدام گاهی حتی به تنهایی میتوانند موفقیت در طرح را تضمین نمایند، مشروط برا آنکه به شکل حسابشده و با برنامهریزی دقیق به آنها پرداخته شود، با عنایت به بیانات رهبری چنین استنباط میشود که از موارد ذیل میتوان به عنوان فرصتهای ویژه در این رابطه نام برد .
- ظرفیّت دیگر موقعیّت جغرافیایی ما است؛ ما با پانزده کشور همسایه هستیم که اینها رفتوآمد دارند. حمل و نقل ترانزیت یکی از فرصتهای بزرگ کشورها است؛ این برای کشور ما هست و در جنوب به دریای آزاد و در شمال به آبهای محدود منتهی میشود. در این همسایههای ما، در حدود ۳۷۰ میلیون جمعیّت زندگی میکنند که این مقدار ارتباطات و همسایهها، برای رونق اقتصادی یک کشور یک فرصت بسیار بزرگی است. (بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در حرم رضوی در تاریخ بیانات در حرم مطهر رضوی۱۳۹۳/۰۱/۰۱)
- واقعیت دیگر این است که همین دشمن، از مقابلهی با ملت ایران و مقابلهی با نظام اسلامی عاجز است. دلیل عجز را اگر بخواهید، این است که چون نمیتواند مقابله کند، تحریم را آورده؛ والا اگر میتوانست مقابله کند، تحریم چرا؟ دلیل بر اینکه تحریم هم فایده ندارد و نداشته است و نخواهد داشت، این است که مکرر تهدید نظامی میکند. خب، اگر میتوانستند اینها با شیوههای متعارف و معمول دنیا این انقلاب را از بین ببرند و این ملت را به زانو در بیاورند، دیگر این تهدید و این فشار و اینها لازم نبود. و این تحریم هم جدید نیست و نشان هم دادند. (بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری۱۳۹۲/۱۲/۱۵).
- دنیا به اینها [منابع طبیعی و سایر ظرفیتهای ایران]احتیاج دارد. دیدید یک مقدار لبخندی مشاهده شد، شرکتهای خارجی هجوم آوردند؛ میخواهند بیایند، تا چه وقت میتوانند آمریکاییها روی این لجبازی خودشان مقاومت کنند؟ (بیانات در دیدار مردم آذربایجان۱۳۹۲/۱۱/۲۸).
- این چیزهائی که الان آنها تهدید میکنند، تحریم میکنند، جز آمریکا و جز رژیم صهیونیستی، هیچ کس ذینفع از این تحریمها نیست. دیگران را با زور و با فشار و با رودربایستی و با این چیزها وارد میدان کردند. خب، پیداست که زور و فشار و رودربایستی نمیتواند خیلی ادامه پیدا کند – یک مدتی است – شاهدش هم این است که مجبور شدند بیست تا کشور را از همین تحریمهای نفتی و امثال اینها استثناء کنند! دیگرانی هم که استثناء نشدند، خودشان مایل نیستند، و بیش از آنچه که ما بخواهیم یا همان اندازه که ما میخواهیم، آنها دنبال راهحل میگردند. بنابراین بایستی مقاومت کرد. (بیانات در دیدار کارگزاران نظام۱۳۹۱/۰۵/۰۳).
- نفت و گاز رگ حیاتی امروز دنیا است، لااقل امروز اینجور است، تا سالها هم اینجور خواهد بود؛ حالا کِی بشریت از نفت و گاز خلاص بشود، بینیاز بشود، معلوم نیست. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی ۱۳۹۲/۱۲/۲۰).
- ثروتهای ما فوقالعاده است. دنیا به ما احتیاج دارد؛ به قدری که دنیا به ما احتیاج دارد، ما به دنیا احتیاج نداریم. امروز دنیا روی کاکُل نفت و گاز میچرخد؛ (بیانات در دیدار مردم آذربایجان ۱۳۹۲/۱۱/۲۸).
- جبههى مقابل ما همچنین در وضع اقتصادى بدى قرار دارد. با همهى تلاشهائى که کردند، هنوز نتوانستند این بختک سنگین رکود اقتصادى و وضع بد اقتصادى را برطرف کنند. البته میگویند کارهائى شده است، لیکن نخیر، هنوز کار درستى انجام نشده است؛ هنوز زیر فشار اقتصادىاند. تدابیرى که به کار گرفتهاند – تزریق پولهاى فراوان و هنگفت به مراکز مالى – افاقهاى نکرده است؛ هنوز در وضع اقتصادى بسیار بدى هستند. (دیدار با کارگزاران نظام ۱۳۸۹/۰۵/۲۷).
- امروز همهى دنیا شاهدند که سیستم سرمایهدارى غرب، چقدر در مقابلهى با حوادث و بحرانها توخالى و ناتوان است. خود این سیستم بحرانآفرین است و وقتى بحران به وجود مىآید، از خودش نمیتواند دفاع کند. این سیستم اقتصادى غرب است که همهى افتخارشان به این سیستم اقتصادى بوده است؛ اقتصاد سرمایهدارى. (دیدار با مردم مریوان ۱۳۸۸/۰۲/۲۶).
- دوستان! این وضعیت معیوب و پر زیان، غیرقابل ادامه است. همه از این هندسهى غلط بینالمللى خسته شدهاند. جنبش ۹۹ درصدى مردم در آمریکا بر ضدّ کانونهاى ثروت و قدرت در آن کشور، و اعتراض عمومى در کشورهاى اروپاى غربى به سیاستهاى اقتصادى دولتهاشان نیز نشان لبریز شدن پیمانهى صبر و تحمل ملتها از این وضعیت است. باید این وضعیت نامعقول را علاج کرد…( بیانات در شانزدهمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران ۹/۶/۱۳۹۱).
- در میان ما، کشورهاى بسیار ثروتمند و نیز کشورهاى داراى نفوذ بینالمللى کم نیستند. علاج مشکلات با همکاریهاى اقتصادى و رسانهاى و انتقال تجربههاى پیشبرنده و تعالىبخش، کاملاً امکانپذیر است. باید عزمهامان را راسخ کنیم؛ به هدفها وفادار بمانیم؛ از اخم قدرتهاى زورگو نترسیم و به لبخند آنان دل خوش نکنیم؛ ارادهى الهى و قوانین آفرینش را پشتیبان خود بدانیم؛ به شکست تجربهى اردوگاه کمونیستى در دو دهه پیش، و شکست سیاستهاى به اصطلاح لیبرال دموکراسى غربى در حال حاضر – که نشانههاى آن را در خیابانهاى کشورهاى اروپائى و آمریکایی و گرههاى ناگشودنى اقتصاد این کشورها همه مىبینند – با چشم عبرت بنگریم. و بالاخره سقوط دیکتاتورهاى وابسته به آمریکا و همدست رژیم صهیونیستى در شمال آفریقا و بیدارى اسلامى در کشورهاى منطقه را فرصتى بزرگ بشماریم. ما میتوانیم به ارتقاء «بهرهورى سیاسى جنبش عدم تعهد» در مدیریت جهانى بیندیشیم؛ میتوانیم براى تحول در این مدیریت، سندى تاریخى تهیه کنیم و ابزارهاى اجرائى آن را فراهم نمائیم؛ میتوانیم حرکت به سمت همکاریهاى مؤثر اقتصادى را طراحى و الگوهاى ارتباط فرهنگى میان خود را تعریف کنیم. (بیانات در شانزدهمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران ۹/۶/۱۳۹۱).
- در جهان هم اوضاع، اوضاع غریبى است. آمریکا دچار ضعف شده است – هم ضعف اقتصادى و مالى، هم ضعف سیاسى – این هم یک واقعیتى است. آمریکا در سیاست خاورمیانهاى خودش شکست خورد، در قضیهى فلسطین شکست خورد، در قضیهى عراق شکست خورد … در قضایاى داخلى هم – که آمریکائىها سعى میکنند این را پنهان کنند – آمریکا دچار ضعف است. نمیخواهند اقرار کنند که دچار ضعفند. اوباما در سخنرانى چند روز پیش در کنگره، کمترین اشارهاى به این نکرد که ملت آمریکا بیش از چهار ماه است که توى خیابانهایند! توى این هواى سرد، در سرتاسر آمریکا، در ایالتهاى مختلف، این همه مردم بیایند توى خیابانها بایستند، در مقابل فشار پلیس و ضربههاى سخت پلیس ایستادگى کنند، این قابل اشاره کردن نبود؟! اصلاً اشارهاى نکردند. میخواهند پنهان کنند. این هم حقوق بشرشان است. اروپا هم همین جور است. اروپا هم دچار ضعف است. غیر از مسائل اقتصادى و مالى و پولى – که اینها ضعفهاى عجیبى است و مردم را خشمگین کرده است – از لحاظ سیاسى هم اروپا امروز دچار ضعف است. امروز غربىها در مسائل اقتصادى دچار ضعفند، (خطبههای نماز جمعه تهران ۱۴/۱۱/۹۰).
- میخواهند این مسئله را در تبلیغات کوچک کنند. واقع قضیه که کوچک نمیشود. در مرکز مالى آمریکا، در پایتخت اقتصادى آمریکا، یعنى در نیویورک، آن هم در خیابان «وال استریت» که کانون اصلى سرمایهدارى دنیاست، هزاران نفر جمعیت جمع بشوند، بگویند ما سرمایهدارى را نمیخواهیم. اینها نه مهاجرند، نه همه سیاهپوستند، نه از طبقات پائین جامعهاند؛ در میانشان استاد دانشگاه هست، سیاستمدار هست، گروههاى دانشجوئى به اینها پیوستهاند؛ میگویند ما نظام کاپیتالیستى را نمیخواهیم. خب، این همین حرف ماست؛ ما هم که از اول گفتیم «نه شرقى، نه غربى»، یعنى نه نظام کاپیتالیستى، نه نظام سوسیالیستى؛ آن سوسیالیستىاش بود که به جهنم رفت، این هم دارد یواش یواش سرازیر میشود. بعد از این حادثه، اقبال به اسلام بیشتر خواهد شد. این هم یک موج دیگر است؛ موج سوم است. (بیانات در جمع روحانیون شیعه و اهل سنت کرمانشاه ۲۰/۷/۹۰).
- این کارهاى علمى مایهى اعتماد به نفس ملت ایران است، مایهى رونق اقتصادى است. تجارتهاى پرسود مادى، ناشى از پیشرفتهاى علمى است. جوانان ما در این زمینه وارد شدند. آمارهاى جهانى هم این را تأیید کرد. البته مسئولان هم تلاشهاى باارزشى میکنند. (بیانات در اجتماع بزرگ مردم کرمانشاه ۲۰/۷/۹۰).
- جبههى مقابل ما همچنین در وضع اقتصادى بدى قرار دارد. با همهى تلاشهائى که کردند، هنوز نتوانستند این بختک سنگین رکود اقتصادى و وضع بد اقتصادى را برطرف کنند. البته میگویند کارهائى شده است، لیکن نخیر، هنوز کار درستى انجام نشده است؛ هنوز زیر فشار اقتصادىاند. تدابیرى که به کار گرفتهاند – تزریق پولهاى فراوان و هنگفت به مراکز مالى – افاقهاى نکرده است؛ هنوز در وضع اقتصادى بسیار بدى هستند. (دیدار با کارگزاران نظام ۲۷/۰۵/۸۹).
- ما مىتوانیم پایههاى غلطى را که قدرت اقتصادى متمرکز متراکم دستگاههاى شیطانى براى خودشان بهوجود آوردهاند، به چالش بکشیم. در دنیا جنگ راه مىاندازند، قحطى بهوجود مىآورند و بحران ایجاد مىکنند. یک سرمایهدار ناگهان در چندین کشور بحران مالى بهوجود مىآورد. (دیدار جمعى از دانشجویان برگزیده و نمایندگان تشکلهاى دانشجویى ۲۴/۰۷/۸۴).
- درهى اقتصادى در کشورهاى سرمایهدارى، وحشتناک و فوق تصور و از همه جاى دنیا بیشتر است. (دیدار اعضاى هیأت دولت ۲۰/۰۸/۸۳).
- دشمن طبعا مأیوس خواهد شد و واقعیت را به طور کامل خواهد پذیرفت. به هر حال امروز توطئهى دشمن، توطئهى پیچیدهاى است. (اعضاء مجلس خبرگان رهبری ۰۲/۰۷/۸۸).
تهدیدات مطرح و قابل تأمل در فرآیند اجرای اقتصاد مقاومتی:
بیان نقاط قوت و نقاط ضعف به این معنا نیست که تهدیدی متوجه فعالیتهای اقتصادی کشور نیست، اصولاً این تصور که کار بدون هرگونه مشکلی پیش خواهد رفت کمی سادهلوحانه است، چرا که هر کاری سختیها و مشکلات خاص خود را دارد، اما مهم این است که این تهدیدات را به درستی شناسایی و کشف نموده و با برنامهریزی دقیق و حسابشده آنها را به فرصت تبدیل نماییم. ازنگاه رهبری برخی از تهدیدات متصور در این زمینه عبارتند از:
- آنها هم میگویند که تحریمها دست نخواهد خورد. …… حتّی از حالا شروع کردند که اگر در زمینهی هستهای هم به توافق برسیم، معنای آن این نیست که همهی تحریمها برداشته خواهد شد. … هستهای بهانه است؛ مسئلهی هستهای هم نباشد، یک بهانهی دیگری میآورند: مسئلهی حقوق بشر هست، مسئلهی حقوق زنان هست، مسائل گوناگون فراوان را میسازند (بیانات در دیدار مسئولان نظام۱۳۹۳/۰۴/۱۶)
- از عوارض مؤثر بر اقتصاد کشورها تکانههای اقتصادی دنیا است که پیش میآید؛ مثل همان چیزی که در این سالها پیش آمد و در برهههای دیگری پیش آمده که این تأثیر میگذارد برروی کشورها. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- یک عامل بلاهای طبیعی است که پیش میآید، و یک عامل هم تکانههای تخاصمی است؛ مثل تحریمها و امثال تحریمها. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰).
- فرض بفرمایید که در مراکز تصمیمگیری، تصمیمگیری بشود روی قیمت نفت، یکوقت قیمت نفت را مِنباب مثال بیاورند به شش دلار، کما اینکه برای ما اتفاق افتاد؛ خیلی از اینها عادی نیست؛ اینها کارهای پیشبینیشده و مؤثر و به دنبال تصمیمگیریهای مشخصی است که از مراکزی دنبال میشود. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- البته اگر آنچه من مکرر توصیه کردم در مورد (ازدیاد) نسل، مورد توجه قرار نگیرد، این امتیاز را در آیندهای نهچندان دور از دست خواهیم داد. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- این تحریمها از حدود زمستان سال۹۰ تا امروز، تبدیل شده به جنگ اقتصادی، دیگر اسم آن تحریم هدفمند نیست، یک جنگ تمامعیار اقتصادی است که متوجه ملت ما است. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
- نکتهی چهارم [از انگیزهها و عوامل تهیهی سیاستهای اقتصاد مقاومتی]، بحرانهای اقتصادی جهانی است؛ که البته اشاره کردم قبلاً که ناشی است از اقتصاد غرب و اقتصاد آمریکا؛ در اروپا هم در حقیقت سرریز مشکلاتِ آمریکا [بود که] مشکلات را دامن زد، اگرچه زمینهی آن وجود داشت؛ در جاهای دیگر هم همینجور. ما هم که نمیخواهیم دُور خودمان حصار بکشیم؛ ما نمیتوانیم و نمیخواهیم که از لحاظ اقتصادی، ارتباطات را با دنیا قطع کنیم، نه ممکن است، نه مطلوب است، بنابراین تحت تأثیر اینها قرار میگیریم، پس باید مقاومسازی کنیم. بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی ۱۳۹۲/۱۲/۲۰).
- این که ما عرض کردیم «اقتصاد مقاومتی»، این یک شعار نیست؛ این یک واقعیت است. کشور دارد پیشرفت میکند. ما افقهای بسیار بلند و نویدبخشی را در مقابل خودمان مشاهده میکنیم. خب، بدیهی است که حرکت به سمت این افقها، معارضها و معارضههائی هم دارد. بعضی از این معارضهها انگیزههای اقتصادی دارد، بعضی انگیزههای سیاسی دارد؛ بعضی منطقهای است، بعضی بینالمللی است. این معارضهها در مواردی هم منتهی میشود به همین فشارهای گوناگونی که مشاهده میکنید؛ فشارهای سیاسی، تحریم، غیر تحریم، فشارهای تبلیغاتی – اینها هست – لیکن در لابهلای این مشکلات، در وسط این خارها، گامهای استوار و همتها و تصمیمهائی هم وجود دارد که بناست از وسط این خارها عبور کند و خودش را به آن نقطهی مورد نظر برساند؛ وضع کشور الان اینجوری است. (بیانات در دیدار جمعی از پژوهشگران و مسئولان شرکتهای دانشبنیان۱۳۹۱/۰۵/۰۸).
- باید تصویر درستی از اقتصاد مقاومتی ارائه بشود؛ البته صداوسیما و رسانههای کشور موظفند اما مخصوص آنها نیست. دستگاههای تبلیغاتیِ مخالف با کشور، مخالف با انقلاب، مخالف با پیشرفت ملی ما، خیلی چیزها در چنته دارند و شروع هم کردهاند – ما دیدیم – بعد از این هم بیشتر [خواهند کرد] دربارهی اقتصاد مقاومتی، اشکالتراشی، مانعتراشی، گاهی هو کردن، بیاهمیت جلوه دادن آنچه که در کمال اهمیت و نهایت اهمیت است؛ از این کارها میکنند. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰).
- ما امروز در مقابل یک فشار جهانی قرار داریم. دشمنی وجود دارد که می خواهد با فشار اقتصادی و با تحریم و با این کارهائی که شما میدانید، سلطه اهریمنی خودش را برگرداند به این کشور، هدف این است . (بیانات دردیدارجمعی ازکازآفرینان سراسرکشور۱۳۸۹/۰۶/۱۶).
- جهاد اقتصادى متوجه یک نکتهى اساسى است در مسئلهى ادارهى کشور و مدیریت کشور؛ و آن این است که امروز دشمن براى مبارزهى با اسلام و جمهورى اسلامى، بر روى مسئلهى اقتصاد متمرکز شده است. (بیانات در دیدار هزاران نفر از کارگران سراسرکشور ۱۳۹۰/۰۲/۰۷).
- سیاست استکبارى، زمین زدن ملت ایران و نظام جمهورى اسلامى از راه اقتصاد است. هدف تحریمها، فلج کردن اقتصادى است. (بیانات در دیدار فعالان بخشهاى اقتصادى کشور ۲۶/۵/۹۰).
- هر روز طرحى را به میدان مىآورند و هر روز عرصهى جدیدى را در مقابل جمهورى اسلامى مىآرایند. و این ادامه هم پیدا خواهد کرد، تا وقتى که مأیوس بشوند؛ آن وقتى که نظام جمهورى اسلامى به نصابهاى مشخصى در زمینههاى سیاسى، در زمینههاى اقتصادى، در زمینههاى امنیتى، در زمینههاى علمى، در زمینههاى اخلاقى برسد. تا جمهورى اسلامى به این نصابهاى معین نرسیده است، اینها ادامه پیدا خواهد کرد؛ به آنجا که رسیدیم. (اعضاء مجلس خبرگان رهبری ۰۲/۰۷/۸۸).
- از جملهی آنچه که بنده در اول امسال خطاب به ملت ایران و مسئولین کشور بیان کردم، همین مسئلهی تکیه بر گسترش فضای فعالیت اقتصادی است. چرا؟ چون بخصوص دشمن روی این نقطه تکیه کرده است و تکیه میکند. دشمن انقلاب اسلامی، به این نتیجه رسیدهاند که بلکه بتوانند ملت ایران را در یک توطئهی اقتصادی گرفتار کنند. (بیانات ر دیدار هزاران نفر از مردم و عشایر شهرستان نورآباد ممسنی ۱۳۸۷/۰۲/۱۵).
- دشمن هدفهاى اقتصادى، فرهنگى و سیاسى هم دارد. هدفهاى اقتصادىاش معلوم است؛ براى آنها تسلط اقتصادى بر منطقهى خاورمیانه حیاتى است. امروز در حال راهاندازى یک جنگ بزرگ در همسایگى ما و در کشور عراق هستند. همهى دنیا مىدانند که هدف آنها در درجهى اول هدف اقتصادى است. (بیانات در دیدار جوانان استان سیستان و بلوچستان ۱۳۸۱/۱۲/۰۶).
- اجزاى نقشهى دشمن چه چیزهایى است؟ اولاً تا آنجا که بتوانند – زورشان برسد و تیغشان ببرد – مشکلات اقتصادى براى کشور درست کنند و بتراشند؛ تحریم اقتصادى کنند و به مجازات شرکتها بپردازند – همینهایى که مىشنوید – جلو خط لولهاى را که فلان کشور مىخواهد از اینجا بکشد، بگیرند! در امر تجارت کشور، اخلال ایجاد کنند. (دیدار با مردم مشهد و زائران حضرت علىبنموسى الرضا(ع)۱۳۷۸/۰۱/۰۱).
- من در زمینهى مسائل گوناگون این را دارم مشاهده مىکنم. حالت خوابرفتگى و تن دادن به آنچه در جریان عمومى سیاسى و اقتصادى دنیا دارد مىگذرد و تسلیم شدن به آن، خطر بزرگ جامعهى ماست و اگر کسى درست بفهمد و بیندیشد، مىفهمد که باید با یک تحرک و تحول، این وضع را دگرگون کرد؛ هم در زمینهى مسائل اقتصادى، هم در زمینهى مسائل سیاسى. (دیدار اعضاى هیأت دولت ۱۳۸۴/۰۶/۰۸).
- متأسفانه سهم تجارت کشورهاى اسلامى با یکدیگر نیز سهم کمى است؛ یعنى کشورهاى اسلامى بهجاى اینکه امکاناتشان را با هم مبادله کنند؛ از ظرفیتهاى هم استفاده کنند؛ به یکدیگر براى رشد تجارت و توسعهى اقتصادى و سرمایهگذارى کمک کنند، بیشتر رو به سمت کشورهاى غیراسلامى و رو به سمت غرب دارند؛ این ضعف ماست. (دیدار با اقتصاددانان شرکت کننده در اجلاس بانک توسعهى اسلامى ۲۶/۰۶/۸۳).
- یکى دیگر از چالشهاى بزرگ، همین چالش فشارهاى اقتصادى و تحریمها بود. (بیانات در اجتماع بزرگ مردم کرمانشاه ۲۰/۷/۹۰).
- پنجم آن که صهیونیسم که خطر اخلاقى و سیاسى و اقتصادى بزرگى براى جامعهى بشرى است، این جاى پا را وسیلهاى و نقطهى اتکائى براى گسترش نفوذ و سلطهى خود در جهان قرار داده است. اکنون پس از به میدان آمدن ملتها و شعارهاى قدرتمندانهى آنان بر ضد رژیم صهیونیست، دولتهاى مسلمان با چه منطقى روابط خود با رژیم غاصب را ادامه میدهند؟ سند صداقت دولتهاى مسلمان در جانبدارىشان از ملت فلسطین، قطع روابط آشکار و پنهان سیاسى و اقتصادى با آن رژیم است. دولتهائى که میزبان سفارتخانهها یا دفاتر اقتصادى صهیونیستهایند، نمیتوانند مدعى دفاع از فلسطین باشند و هیچ شعار ضد صهیونیستى از سوى آنان، جدى و واقعى تلقى نخواهد شد. (بیانات در کنفرانس حمایت از انتفاضه فلسطین ۹/۷/۹۰).
- اگر این تاکتیک نیز به نتیجه نرسد، تجربهها به ما میگوید که آنگاه روشهائى چون هرج و مرج و تروریزم و جنگ داخلى میان پیروان ادیان یا قومیتها یا قبائل و احزاب و یا حتى میان ملتها و دولتهاى همسایه، و همراه با آن، حصر اقتصادى و تحریم و بلوکه کردن سرمایههاى ملى و نیز هجوم همه جانبهى تبلیغاتى و رسانهاى را در پیش خواهند گرفت. (بیانات در اجلاس بینالمللی بیدارى اسلامى ۲۶/۶/۹۰).
- شما ملاحظه کنید؛ قدرتهاى اقتصادى اول دنیا، قدرتهاى علمى درجهى یک دنیا، قدرتهاى نظامى و امنیتى ردیف اول دنیا، امروز یک جبههى وسیعى را در مقابل این ملت تشکیل دادند. اینجور نیست؟ هر کارى هم از دستشان برمىآید، دارند میکنند. (بیانات در دیدار جمعی از اساتید دانشگاهها ۲/۶/۹۰).
- اگر یک کشورى نتواند از لحاظ اقتصادى، از لحاظ علمى، از لحاظ زیرساختهاى پیشرفت، خودش را تأمین کند و رشد پیدا کند، بیرحمانه مورد تطاول قرار خواهد گرفت. ما نمیخواهیم مورد تطاول قرار بگیریم. (بیانات در دیدار فعالان بخشهاى اقتصادى کشور ۲۶/۰۵/۹۰).
- امروز همهى دنیا شاهدند که سیستم سرمایهدارى غرب، چقدر در مقابلهى با حوادث و بحرانها توخالى و ناتوان است. خود این سیستم بحرانآفرین است و وقتى بحران به وجود مىآید، از خودش نمیتواند دفاع کند. این سیستم اقتصادى غرب است که همهى افتخارشان به این سیستم اقتصادى بوده است؛ اقتصاد سرمایهدارى. و سعى داشتهاند این سیستم را به هزار شیوه و هزار زبان، به عنوان نسخهى منحصربهفرد اقتصاد، به ملتها تحمیل کنند. (دیدار با مردم مریوان ۲۶/۰۲/۸۸).
- اگر امروز کشورى از لحاظ علمى پیشرفت نکرد، نه اقتصادش پیشرفت خواهد کرد، نه اقتدار جهانیش پیشرفت خواهد کرد و نه زندگى مردم پیش خواهد رفت. بالاخره علم باید در کشور پیش برود؛ بخصوص که ما عقب ماندگى داریم و باید تلاش شود. (بیانات در دیدار نخبگان علمى سراسر کشور ۱۹/۰۷/۸۷).
- بنابراین قدرتهاى اقتصادى مىتوانند بحران ایجاد کنند. بحرانآفرینى، جنگآفرینى و ایجاد نظامهاى خشن و قسىالقلب – مثل اسرائیل – کار اینهاست. باید اینها را به چالش کشید. کى مىتواند؟ یک هویت جمعى بینالمللى زندهى خستهنشو، متکى به ایمان قلبى و دینى؛ این است که نمىگذارد انسان خسته شود. هر چیز دیگرى قابل خسته شدن است، جز ایمان با طراوت دینى. این مىتواند آن قدرتها را به چالش بکشد و تعدیل کند و در نهایت آنها را از بین ببرد. (دیدار جمعى از دانشجویان برگزیده و نمایندگان تشکلهاى دانشجویى ۲۴/۰۷/۸۴).
- نزدیک به یکونیم میلیارد نفر از جمعیت دنیا مسلمانند و مسکن آنها یکى از مهمترین و ارزندهترین قطعات این زمین است. این همه منابع طبیعى، این میراث عظیم فرهنگى، این نیروى انسانى کارآمد و بااستعداد، این بازار بزرگ براى محصولات غربى، این نفت و گاز ارزشمندى که در این کشورها هست؛ اینها وسوسهکنندهى قدرتهاى استکبارى است؛ میخواهند بر اینها تسلط کامل داشته باشند؛ اما بیدارى امت اسلامى مانع این است. وحدت امت اسلامى بزرگترین سد در مقابل این دشمنان است؛ لذا در شکستن این سد، همهى تلاش خود را به کار مىبرند. (بیانات در دیدار کارگزاران نظام و سفراى کشورهاى اسلامى ۰۶/۰۲/۸۴).
- قدرتهاى استکبارى عالم دائما در بلندگوهاى تبلیغاتى خود به ما مسلمانها مىگویند به واقعیتهاى دنیا توجه کنید. منظورشان از واقعیتها این است که دنیاى غرب از لحاظ علمى، تکنولوژى، اقتصادى و نظامى پیشرفته و تواناست. مىگویند این واقعیتها را ببینید و در مقابل خواست قدرتهاى جهانى تسلیم شوید. دائم به ما مىگویند چرا واقعبینى ندارید. مرادشان از واقعبینى این است که در مقابل نیروى متراکم علمى و اقتصادى و فناورى غرب تسلیم شوید و کوتاه بیایید. (دیدار رؤساى بانکهاى مرکزى کشورهاى اسلام ۱۷/۰۱/۸۴).
- نظام سلطه در واقع زنجیرهیى از دولتها و قدرتهایند؛ اما پشت سر این دولتها، کمپانىها، مراکز اقتصادى و مراکز مالى هستند؛ تعیینکنندهى سیاستها امروز در نهایت آنها هستند. این چهار عنوان، که البته کارهاى حاشیهیى هم براى آنها وجود دارد، رؤوس اساسى کار آنهاست: اول: انحلال فرهنگى؛ دوم: فشارهاى مستمر اقتصادى؛ سوم: ایجاد هستههاى سیاسى و اجتماعى، که در داخل کشور باشند و زیر نفوذ دشمن؛ چهارم: از کار انداختن بازوهاى توانمند و فعال نظام. (خطبههاى نماز جمعهى تهران ۱۵/۰۸/۸۳).
- آنچه مهم است این است که اگر دنیاى اسلام با ظرفیتهاى فراوانى که دارد، سر و سامانى به اقتصاد خود ندهد، در این حرکت اقتصادى جهانى، بلاشک طعمهى دیگران خواهد شد. (دیدار با اقتصاددانان شرکت کننده در اجلاس بانک توسعهى اسلامى ۲۵/۰۶/۸۳).
- وضع نامساعد اقتصادى مىتواند براى کشور یک تهدید جدى محسوب شود و دشمن از این استفاده مىکند. (دیدار گروه کثیرى از اصناف ۱۰/۰۴/۸۰).
- رابطهى با امریکا، از لحاظ اقتصادى، نتیجهاش همان چیزى است که امروز شما در روسیه مىبینید. بسیارى از کشورهایى که من نمىخواهم اسم بیاورم و رابطههاى بسیار خوب و عالى با امریکا دارند، از لحاظ اقتصادى، وضعشان زیر صفر و بسیار بد است و پول ملىشان بسیار بسیار بىارزش است. (دیدار گروه کثیرى از دانشجویان و دانشآموزان به مناسبت سیزدهم آبان ماه در سالروز میلاد امام على (ع) ۱۲/۰۸/۷۷).
همانگونه که در بخشهای قبلی و در متن این مقاله ملاحظه شد، رهبر معظم انقلاب نهتنها مفاهیم موردنظر از اقتصاد مقاومتی را در رهنموهایشان تبیین و تشریح نمودهاند، بلکه ضمن معرفی دشمن و اهداف وی، با ارائه تصویری کامل از محیط درونی و پیرامونی کشور، بخش قابل توجهی از نیازهای مطالعاتی در این زمینه را نیز پاسخ دادهاند و لذا آنچه باقی میماند، مدلسازی و گنجاندن رهنمودها، راهبردها و راهکارهای رهبری در قالب یک نقشه راه بومی و عملیاتی است.
توضیح:
۱- در رابطه با مفهومشناسی، الزامات و بایدها و نبایدها و همچنین نقشه راه اقتصاد مقاومتی از منظر ولایت نیز، در بخش مقلات اقتصادی همین سایت(rahtooshe.com) چند مطلب دیگر میز ارائه شده است.
۲- بیانات مورد استناد، مربوط به ابتدای رهبری امام خامنهای(دامت برکاته) تا اواخر سال ۱۳۴۳ میباشد.
احمدرضا هدایتی
کارشناس ارشد مدیریت
۱۶/۱/۹۵
عالی بود
متشکر
جناب آقای راحمی سلام:
بنده هم متقابلاً تشکر می کنم.
موفق باشید- یا علی