واردات فن‌آوری‌های نوین (تکنولوژی) خوب است، اما افتخار ندارد (انتقادی، ارشادی)

     حتماً شما هم تابه‌حال چنین جملاتی را بارها شنیده‌اید؛ «با افتخار اعلام می‌کنیم که با عقد این قرارداد، زمینه برای ورود فلان تکنولوژی به کشور فراهم شد» و یا «در قرارداد جدید، شرکت خارجی مجری پروژه موظف است، دانش فنی ساخت را نیز به متخصصین ایرانی انتقال دهد، به این ترتیب ایران اسلامی در جمع چند کشور دارنده این فن‌آوری قرار خواهد گرفت».

     بی‌شک برخورداری کشور از فن‌آوری‌های نوین، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و قطعاً به مصداق ضرب‌المثل معروف «چرخ را دوباره اختراع نکنیم»، تا جایی که امکان‌پذیر و مقرون‌به‌صرفه باشد، می‌توانیم به‌جای صرف هزینه‌های گزاف برای تحقیق و توسعه مجدد در موضوعات تکراری و تحقیق شده، از روش واردات فن‌آوری‌های نوین و دانش فنی موجود بهره ببریم و این خود یک گام رو به جلوست. اما سؤال این است که این راهبرد تا کی و تا کجا می‌تواند ادامه داشته باشد؟

     بدیهی است که؛ این روش با تمام مزایای مترتب بر آن، حداقل تا زمانی‌که کار در این زمینه، جنبه تبادلی پیدا نکند، افتخارآمیز نخواهد بود، یعنی تا مادامی‌که تمام همت مسئولین محترم، بر ورود یک‌سویه دانش فنی و فن‌آوری‌های نوین از سایر کشورها، متمرکز باشد و این امر به یک رابطه دوطرفه برای تولید و تبادل فن‌آوری‌های نوینِ تولید داخل منتهی نشود، نه‌تنها افتخار ندارد، بلکه در تناقض با اهداف عالی انقلاب اسلامی در جهت کسب استقلال نیز قرار دارد.

     این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که اولاً طی حدود یک دهه اخیر، راهبرد «اقتصاد مقاومتی» در دستور کار نظام قرار گرفته و از سوی دیگر کشور ما تقریباً از تمام ظرفیت‌های لازم اعم از؛ نیروی انسانی مستعد، زیرساخت‌های فیزیکی و بعضاً علمی و فنی در بخش آموزش، مواد خام و منابع معدنی، دسترسی به بازارهای بین‌المللی و سایر مؤلفه‌های موردنیاز برای تولید و تبادل تکنولوژی، برخوردار است.

     اصولاً ورود به این مقوله، یکی از پیش‌نیازهای اصلی و اساسی راهبرد «اقتصاد مقاومتی» محسوب می‌شود و چنانچه قرار باشد، این مهم یعنی «اقتصاد مقاومتی» به شکل واقعی و باثبات محقق شود، مستلزم آن است که موضوع تحقیق و توسعه و تولید دانش بومی، با جدیت بیش از پیش و با اتکاء به نیروها و منابعِ درونزایِ مورد اشاره رهبر معظم انقلاب اسلامی (دامت برکاته)، مورد توجه قرار گیرد.

     اگرچه در طول چند سال اخیر، دولت‌ گام‌های مؤثری در جهت افزایش کمی و کیفی پارک‌های فن‌آوری برداشته است، اما با توجه به اظهارات گاه‌وبی‌گاه برخی از مسئولین محترم، به‌نظر می‌رسد، متأسفانه هنوز بسیاری از مدیران و نیز برخی از مراکز علمی و پژوهشی ما به آن حد از خودباوری و بلوغ علمی نرسیده‌اند که حداقل درکنار تلاش‌های مستمر برای واردات تکنولوژی، بر تولید داخلی آن نیز همت گمارند.

      این در حالی است که؛ هم‌اکنون دامنه رقابت‌های بین‌المللی در این حوزه، به صنایع «های‌تک» با تکنولوژی‌های بسیار پیشرفته و پیچیده کشیده شده و ادامه این روند (حتی با فرض دسترسی آسان به فن‌آوری‌های تولیدی دیگران)، می‌تواند به افزایش فاصله ما با دانش روز جهان و تداوم وابستگی‌های خارجی منجر شود.

     رقابت در این بخش می‌تواند؛ طراحی، ساخت و تولید ماشین آلات و تجهیزات سنگین در عرصه‌های مختلف از جمله؛ ماشین آلات و تجهیزات راه‌سازی و حفر تونل، ماشین آلات و تجهیزات حمل و نقل (جاده‌ای، ریلی، دریایی و هوایی)، ماشین آلات و تجهیزات کار در معادن، ماشین آلات و تجهیزات دریایی و بندرگاهی، ماشین آلات و تجهیزات بخش نفت و گاز، ماشین آلات و تجهیزات بخش کشاورزی و ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده در دیگر صنایع سنگین که در بیشتر موارد، واردکننده آنها هستیم، را شامل شود.

     همچنین توسعه و گسترش علوم مختلف فعال و غیرفعال موجود در کشور مانند؛ دانش لیزر، دانش نانو، دانش اُپتیک، دانش ربوتیک، علوم هوافضا و ماهواره، ساخت قطعات الکترونیکی، طراحی و ساخت تجهیزات و تأسیسات مربوط به بخش انرژی و آب طراحی و تولید محصولات مربوط به فضای مجازی در موضوعات فوق‌پیشرفته، دانش طراحی و ساخت ابزار دقیق و در مجموع برخی از صنایع های‌تک و حتی دانش مربوط به عرصه خدمات، از جمله؛ موضوع تدوین نظام‌نامه‌های ملی و بین‌المللی مانند؛ نظام حقوق بشر بین‌المللی، ضوابط استاندارسازی در موضوعات مختلف و امثال آن، از دیگر مواردی است که باید به‌تدریج و متناسب با شرایط هر بخش، سرمایه‌گذاری بیشتری روی آنها صورت بپذیرد.

     به‌عبارت دیگر؛ با توجه با تمدن کهن و سابقه درخشان ایران در عرصه علم و دانش و با توجه به ظرفیت‌های فراوان موجود در کشور، اینک دیگر شایسته و سزاوار نیست، که برای تأمین تجهیزات و امکانات صنعتی، کشاورزی، خدماتی و فنی خود (مانند؛ استانداردهای فنی)، به خصوص در صنایعی مانند؛ نفت و گاز یا محصولاتی مانند؛ زعفران، پسته و خرما که در ردیف بزرگترین تولیدکنندگان آن قرار داریم، همچنان دست نیاز به سوی کسانی دراز کنیم که نه‌تنها از وجود این منابع (مواد اولیه) بی‌بهره‌اند، بلکه دشمنی آنها با ایران اسلامی نیز بارها اثبات شده است.

     در پایان و در پاسخ به کسانی که برای گام برداشتن در این مسیر، پیوسته اظهار عجز و ناتوانی می‌کنند، این سؤالات مطرح است که؛ دیگران چگونه به این سطح از دانش دست یافته‌اند؟ آیا مهم‌ترین عامل توفیق کشورهای پیشرفته‌ی علمی، چیزی به‌جز خودباوری و استفاده بهینه از فرصت‌ها، در این بخش بوده است؟ چرا نظام آموزشی ما هنوز در حد شایسته و متناسب با پیشرفت علمی جهان و نیاز روز کشور، بازنگری و به روز نشده است؟

     به یاد داشته باشیم که دانش امروز حاصل‌کار و دستاورد بشر است و قطعاً پرچمداران فن‌آوری‌های نوین، یافته‌های خود را از مریخ وارد نکرده‌اند. بنابراین باید باورکنیم، که ماهم می‌توانیم، مشروط بر آنکه واقعاً بخواهیم و همانند دیگران، تمام تلاشمان را بر دستیابی به این مهم متمرکز نماییم.

احمدرضا هدایتی

کارشناس ارشد مدیریت

۱۴/۴/۹۶

شما همچنین می توانید ...

٪ پاسخ

  1. سعید گفت:

    برایم جالب است نویسنده مخاطب را تشویق به شعاردادن می کند ..ظاهرا این برای دوستان ارزشی پذیرفته شده که اگر شکست خوردیم فریاد بزنیم پیروزیم .اگر بلد نیستیم بگیم پروفسوریم …………………و نتیجه این مکافات فعلیست که می بینیم کار به نابلد سپرده شده که اعتماد بنفس دارد .واقعا نباید پند گرفت ؟

    • احمدرضا هدایتی گفت:

      آقا سعید سلام:
      اتفاقاً بنده مخاطب را به خودباوری دعوت می کنم و جداً معتقدم باید از شعارزدگی پرهیز کنیم ، بنده کاملاً موافق تعامل با دیگر کشورها هستم، اما مشروط بر اینکه عزتمندانه، عادلانه و بر اساس منافع متقابل باشد،

  2. سعید گفت:

    دست مریزاد واقعا لذت بردم .ما می توانیم .پس از چند سال الان پراید را داریم و من افتخار می کنم

    • احمدرضا هدایتی گفت:

      آقا سعید سلام:
      سایر افتخارات ایران اسلامی را همانطور که قبلاً گفتم می توانید در مقاله «ایران اسلامی از دیروز تا امروز» و …… مطالعه بفرمایید.
      موفق باشید

  3. سعید گفت:

    کاملا مشخصه که اگر کنار شما مردم زندگی کنند مدتی نه طولانی خواهد گذشت و به گدایی می افتن .بی ابرو می شون و منزوی

    • احمدرضا هدایتی گفت:

      باسلام:
      متأسفم شما چنین تصوری نسبت به بنده دارید، بر عکس شما بنده فکر می کنم وابستگی بیش از حد به دیگران باعث عقب ماندگی خواهد شد و ما را به گدایی خواهد کشاند.
      موفق باشید

  4. سعید گفت:

    افتخار چیه از دید شما ؟قیافه را مثل جهادی ها بکنیم و مردم دنیا را فاسد بدانیم ؟واقعا بدشانسیم که کنار شما زندگی می کنیم .فقط می تونیم نفرین کنیم

    • احمدرضا هدایتی گفت:

      آقا سعید سلام:
      افتخار؛ تعهد و تخصص و اخلاص است. افتخار؛ خودباوری است، افتخار؛ خودکفایی و خود اتکایی است. افتخار؛ تأثیرگذاری علمی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی بر تعاملات بین‌المللی است. افتخار؛ تلاش برای پیشرفت علمی است. افتخار؛ اتحاد و انسجام ایران و اسلام است. و …… .

  5. داریوش گفت:

    ۴۰ ساله شعار دادید بسه !

    • احمدرضا هدایتی گفت:

      آقا داریوش (آرمان) سلام:
      حداقل کسانیکه می گویید شعار می دهند، در جنگ تحمیلی ثابت کردند مرد اقدام و عمل هستند و ایثارگرانه به دفاع از کشور و بقیه اقدام کردند، (بر خلاف کسانیکه واقعاً فقط شعار می دهند و حاضر نیستند هیچگونه سختی و مشکلی را برای پیشرفت واقعی کشور و رفع کامل وابستگی تحمل کنند)، مشکل این است خیلی از آنهایی که مردم انتخاب کردند و به آنها رأی ذادند، به اندازه کافی اهل عمل نبودند.
      موفق باشید

  6. منصوری گفت:

    باسلام و وقت بخیر،،عالی بود،، از این سری کارها نکنیم، کل ساختارهای شاکله ای و زیربنایی رو یکجا می بازیم و با تورم و گرانی فراوانی روبرو میشیم

    متأسفانه برخی شرکتها دارند مجدد انگلیسی ها رو به طور کلان در بخش فولاد و مسکن وارد می کنند و چون تخصیص ارز از انگلیس و آمریکا جدیدا صورت میگیره،، گستره نفوذ زیادی خواهند داشت، ،عجیب از یکسری همکارها با این افراد.

    • احمدرضا هدایتی گفت:

      جناب منصوری سلام؛
      ممنون از لطف شما.
      بحمدلله حرکت به سمت پیشرفت علمی پرشتاب است و ان‌شاءالله نتایج خوبی در پی خواهد داشت.
      موفق باشید

پاسخ دادن به احمدرضا هدایتی لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *