بسیاری از افراد جامعه بر این باورند که مدارس غیرانتفاعی از نظر کیفیت آموزشی در شرایط بهتری نسبت به مدارس دولتی قرار دارند، البته در پارهای از امور عملاً نسبت به مدارس دولتی در شراط بهتری قرار دارند.
به عنوان مثال؛ پیگیری تحصیلی و ارتباط این مدارس با والدین و دانشآموزان بیشتر از مدارس دولتی است و برخی از آنها نیز کلاسهای فوقبرنامه نسبتاً خوبی را ارائه میدهند، همچنین برخی از مدارس غیرانتفاعی واقعأ از وجود معلمین متعهد، مجرب و کارآزموده بهره می برند و نظام تربیتی مناسبتری بر محیط آنها حاکم است.
اما اکثر اینگونه مدارس نهتنها تفاوتی چندانی با سایر مدارس ندارند، بلکه از جهات مختلف در سطح نازلتری از مدارس دولتی قرار دارند، با این حساب ممکن این سوال مطرح شود که پس راز موفقیت آنها در چیست؟
پاسخ این سوال خیلی ساده است و در یک عبارت کوتاه تحت عنوان «نخبه گزینی» خلاصه میشود، چرا که اکثر این مدارس طی فرآیندی که بیشتر جنبه تشریفاتی دارد و در اکثر موارد برای جلب نظر خانواده ها طراحی شده است، با برگزاری انواع آزمون های ظاهرأ علمی و حتی مصاحبه و امثال آن، با استعدادترین دانش آموزانی را که معمولا نمرات آنها در حد عالی است و گاهی در حد نخبگی قرار دارند را گزینش می کنند.
طبیعی است وقتی همه دانش آموزان یک مدرسه از بین درسخوان ترین و با استعدادترین دانش آموزان گزینش و ثبت نام شوند، سطح نمرات و احتمالأ تعداد قبولیهای آنها در کنکور یا المپیادهای علمی و رخدادهای فرهنگی نظیر آن بیشتر از سایر مدارس خواهد بود.
در واقع هتگامی می شود این مدارس را موفق تلقی کرد که بتوانند، کیفت یادگیری دانشآموزان درسگریز و ضعیفتر را ارتقاء ببخشند، این در حالی است که نه تنها چنین اتفاقی در این مدارس رخ نمی دهد، بلکه شنیده ها حکایت از آن دارد که گاهی بعضی از فارغالتحصیلان برخی از این مدارس صرفأ به خاطر وجوه پرداختی بابت ثبت نام، نمره قبولی دریافت میکنند.
علاوم براین؛ برخی از دانشآموزان این مدارس چون عمدتا از طبقه برخوردار (متوسط به بالا) جامعه هستند، دارای ویژگیهای اخلاقی و رفتاری خاصی هستند که چندان مطلوب جامعه و خانواده ها نیست.
به این ترتیب به نظر میرسد با شرایط موجود در این مدارس، پیامدهای منفی ناشی از جداسازی و تفکیک دانشآموزان با استعداد و تمرکز آنها در مدارس غیرانتفاعی، بیش از سود آن است.
نکته قابل تأمل دیگری که نباید فراموش کنیم این است که تقریبا تمامی شخصیتها و دانشمندان نسلهای گذشته در مدارس دولتی تحصیل کردهاند، یعنی افراد مذکور محصول یک نظام آموزشی معمولی بودهاند.
بنابراین؛ راز موفقیت دانش آموزان برتر در گام نخست حاصل توانمندیها و اراده خود آنها و در گام دوم نتیجه عملکرد خانواده آنها است.
البته بدیهی است که در این زمینه، علاوه بر نقش خانواده و ویژگیهای فردی خود دانشآموز، مباحث تربیتی نیز (چه در مدرسه و چه در محیط خانواده) نقش اساسی در موفقیت آنها دارد.
احمدرضا هدایتی
کارشناس ارشد مدیریت
۱/۱/۱۴۰۰
نشانی الکترونیکی: ARH110@yahoo.com نشانی سایت: rahtooshe.com