بسیاری از کشورهای دنیا برای این که نقدینگی موجود در کشور در سیستم بانکی حبس نشود و به سمت تولید و کارآفرینی سوق داده شود، بابت نگهداری پول مشتریان در بانکها از آنها هزینه دریافت می‌کنند و متقابلاً بابت وام‌ها و تسهیلاتی که برای تولید و کارآفرینی پرداخت می‌کنند یا بهره نمی‌گیرند یا کمترین میزان بهره (در حد کارمزد) را دریافت می‌کنند.
متأسفانه در کشور ما با این‌که رهبر معظم انقلاب و علمای بزرگوار از همان ابتدا حکم بر حرمت دریافت بهره داده و بر ضرورت ایجاد نظام بانکداری اسلامی تأکید داشته‌اند، اما جریان دقیقا برعکس است و نه تنها از بانکداری اسلامی خبری نیست، بلکه همچنان بهره بانکی تحت عنوان کارمزد و امثال آن دریافت می‌شود و هنوز هیچ یک از مسئولین بانکی نخواسته یا نتوانسته‌اند این نقیصه مهم را برطرف نمایند.
علاوه براین؛ تمامی بانکها ابتدا سود تسهیلات پرداختی (کارمزد) که معمولا چند برابر اصل وام است را دریافت می‌کنند و سپس در مورد تسویه اصل وام اقدام می‌کنند و این در حالی است که سود سپرده‌های بانکی مشتریان در پایان سال و یا پایان ماه پرداخت می‌شود.
نکته دیگر این که برخی از بانکها به رغم دریافت سود برای تسهیلات پرداختی، به شکل سلیقه‌ای به هر بهانه‌ای برای انجام وظایف ذاتی خود از جمله بستن حسابی که در یک شعبه دیگر از همان بانک افتتاح شده (حتی برای حساب‌های قرض‌الحسنه) کارمزد دریافت می‌کنند، یعنی به‌جای تشکر از مشتری به خاطر همکاری با بانک و افتتاح حساب قرض‌الحسنه، از آنها جریمه هم دریافت می‌کنند.
مشکل دیگر این که؛ به رغم تفاوت فاحش تعداد و حجم گردش مالی مشتریان، از همه آنها به یک میزان کارمزد دریافت می‌کند، به این ترتیب در واقع قشر ضعیف جامعه هزینه پیامک‌های بانکی افراد پردرآمد را پرداخت می‌کند.
یعنی هزینه پیامک کسی که در ماه مثلا ۱۰ میلیون تومان درآمد دارد و ۵۰ پیامک دریافت می‌کند با کسی که ۱۰۰ میلیون درآمد یا چند میلیارد تومان گردش مالی دارد، کاملا یکسان است که منصفانه و عادلانه نیست.
البته ممکن است، گردش مالی یک مغازه هم از نظر تعداد زیاد و در نهایت از نظر درآمد ماهانه ناچیز باشد که باید برای آن هم تدبیر لازم اتخاذ شود.
بنابراین پیشنهاد می‌گردد پیامک‌های گردش مالی برای دهک‌های پایین رایگان و یا با کمترین هزینه و برای دهک‌های بالا متناسب با سقف گردش مالی یا میزان درآمد، بیشترین مقدار باشد.
کلام آخر این‌که؛ رفتار و عملکرد بانکهای خودمحور ما مصداق یک ضرب‌المثل نه چندان خوب ایرانی است که قطعاً باید هرچه سریعتر بازنگری و در قالب بانکداری اسلامی (امانتداری اسلامی) اصلاح شود.
توضیح؛ علاقه‌مندان در صورت تمایل می‌توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه واژه «بانک» را در همین سایت (سایت ره‌توشه – rahtooshe.com)، جستجو و مطالب تکمیلی ارائه شده در این خصوص را ملاحظه و مطالعه نمایند.
احمدرضا هدایتی
کارشناس ارشد مدیریت
۲۷/۴/۱۴۰۱
نشانی الکترونیکی: ARH110@yahoo.com نشانی سایت: rahtooshe.com
