زیبا جلوه دادن امور دنیوی و ترغیب به ترک فعل و متقابلاً انجام فعل، مهمترین و اصلی‌ترین شیوه‌ای محسوب می‌شود که شیطان برای تسخیر قلب و روح انسان از آن بهره می‌برد، به عبارت دیگر شیطان همواره مترصد آن است که انسان را به ترک فعل واجب مانند؛ ترک نماز و روزه، یا خمس و زکات و امثال آن و متقابلاً انجام فعل حرام از جمله؛ شرک به خدا و ناامیدی از رحمت پروردگار، دروغگویی، غیبت، تهمت، حسادت و نیز سایر گناهان مثل؛ رباخواری، کم‌فروشی، اختلاس، احتکار، رانتخواری، اسراف و تبذیر، خیانت در امانت، تقلب در کار، نپرداختن حق‌الناس و همچنین گناهانی نظیر عقوق (بی‌احترامی و آزار) والدین، اصرار بر گناهان کوچک، سرگرمی به لهو و لعب، ارتباط با نامحرم، زنا و لواط و یا مواردی مانند؛ اعتماد کردن به ظالم و دشمن و کمک به او در انجام کارهایش و سایر موارد مشابه ترغیب و تشویق نماید.
در این راستا اگرچه از نظر اسلام، انجام مستحبات و ترک مکروهات الزام‌آور نیست و دِینی را بر گردن انسان قرار نمی‌دهد، اما بی‌شک اصرار و استمرار بر انجام مکروهات و پرهیز از انجام مستحبات نیز اثر وضعی خودش را دارد و در زمینه‌سازی برای پذیرش بردگی و پیروی از شیطان بی‌تأثیر نخواهد بود.
نشانه‌های انحراف از مسیر حق و همراهی با شیطان چیست؟
برخی از نشانه‌های انحراف انسان از مسیر حق عبارتند از؛ خاموش شدن یا کمرنگ شدن احساسات و عواطف انسانی در وجود فرد، اکراه از انجام کار خیر و کمک به دیگران، اجتناب از شنیدن حرف حق و یا بی‌تأثیر بودن حرف حق بر او، فرار از مراسم عبادی و یا اماکن مذهبی، الگوپذیری محض از کفار و بیگانگان و دشمنان دین خدا، گرایش به سمت انجام رفتارهای ناهنجار و غیراخلاقی و لذت بردن از انجام کارهای حرام و مکروه، عادی شدن و تکرار گناهان کوچک و بزرگ، اتلاف وقت و سرگرمی به لهو لعب، تمایل به پرخاشگری و آشوب و اغتشاش و قانون‌گریزی به‌خصوص تمرد از قوانین الهی و امثال آن که سرانجام استمرار بر آنها می‌تواند به رسوایی و بدبختی دنیوی و اُخروی او منتهی شود.
البته گاهی برخی از اتفاقات مانند توفیق حضور اجباری در اماکن مذهبی و مراسم عبادی و حتی تظاهر به انجام برخی عبادات می‌تواند بیانگر این مفهوم باشد که انسان هنوز به طور کامل مورد غضب و بی‌مهری خداوند واقع نشده و همچنان امید بازگشت برای وی وجود دارد، به شرط آن‌که هم دیگران به یاریش بشتابند و هم خودش بخواهد و زمینه تحول را در وجودش فراهم نماید.
آثار و پیامدهای تبعیت از شیطان نفس چگونه بروز پیدا می‌کند؟
طبیعی است که در چنین شرایطی انجام هرگونه کار عبادی برای فرد فریب‌خورده که حالا به شکل کامل یا نسبی بردگی شیطان را پذیرفته، کسالت‌آور و خسته‌کننده خواهد بود و نمی‌تواند از شیرینی عبادت خدا و یا عزاداری برای معصومین (ع) حظ و بهره‌ای ببرد، در این شرایط است که توکل به خدا و توسل به معصومین (ع) را فراموش نموده و در رثای مظلومیت این بزرگواران اشکی از چشمانش جاری نمی‌شود و به‌تدریج اعتقادات قلبی‌اش دچار تزلزل می‌شود تا جایی که حتی مبانی اعتقادیش را مورد تمسخر قرار داده و انکار می‌کند و چنان دچار قساوت قلب می‌گردد، که ممکن است در پیروی از شیطان، حتی بستگان و دوستان واقعی خود را نیز دشمن تلقی نماید.
بدیهی است هنگامی که انسان از خدا فاصله گرفت و خدا را فراموش کرد، خدا هم او را فراموش خواهد کرد و قطعاً نزد خانواده و دوستان مؤمن و واقعی خود نیز مطرود و منزوی می‌گردد و در امور زندگی پیوسته با شکست و ناکامی مواجه می‌گردد و یأس و نامیدی و انواع بیماری روحی، روانی و جسمی بر او غلبه می‌کند و در ادامه ممکن است با پناه بردن به رفتارهای قبیحی مانند شُرب خمر و استعمال مواد مخدر، بیش‌ازپیش در دام شیطان وگرداب هوای نفس گرفتار و مرتکب افعال حرام منفورتری مانند؛ شیطان‌پرستی و در نهایت حتی مرتکب خودکشی شود.
البته ممکن است خداوند برای اتمام حجت با این‌گونه افراد که دچار سرکشی و عصیان شده‌اند، دنیا را در ظاهر مطابق با کامشان به آنها عطا نماید، اما قطعاً در آخرت عذابی سخت در انتظار آنها خواهد بود.
ابزار و روش‌های شیطان برای تسخیر قلب و روح انسان کدامند؟
استفاده ابزاری از جاذبه‌های جنس مخالف (زن برای مرد و مرد برای زن)، جاه و مقام، پول و ثروت، دوست و رفیق ناباب، شرب خَمر و استعمال مواد مخدر از جمله مواردی هستند که از دیرباز برای فریب انسان مورداستفاده شیاطین قرار می‌گرفته است، اما در عصر جدید علاوه بر این موارد، عناصر خطرناک دیگری مانند؛ شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای، فضای مجازی، فیلم و سایر هنرهای هفتگانه هم توسط شیاطین به خدمت گرفته شده‌اند تا زمینه را برای حکمرانی شیطانی در سطح جهان فراهم نمایند.
بدیهی است که ابزار و روش‌های مورداستفاده شیطان تنها به این چند مورد خاص محدود نمی‌شود و این موجود پلید و عواملش از هر نوع ابزار و روشی و از هر گونه ترفند و شگردی برای فریب انسان‌ها بهره می‌گیرند و لذا این وظیفه انسان است که در هر حال با استعانت از درگاه الهی و توکل به او، سلامت روحی و قلبی خود را تضمین نماید.
آیا همیشه امکان توبه وجود دارد؟
با استناد بر آیات و روایات اسلامی چنین استنباط می‌شود که خداوند همواره و در هر شرایطی به‌خصوص اگر گناه انسان از روی جهل و ناآگاهی باشد، راه توبه را برای انسان باز گذاشته و در آیات مختلفی تأکید نموده که حاضر است از تمام گناهان حال و گذشته توابین درگذرد، اما مشروط بر آن‌که توبه انسان واقعی باشد، یعنی هم قلباً از کار خود ابراز ندامت و احساس پشیمانی کند و هم عملاً دیگر مرتکب آن رفتار و کردار نشود.
چرا که در غیر این‌صورت توبه او واقعی نبوده و هیچ یک از گناهانش از پرونده‌اش پاک نمی‌شود و هر لحظه ممکن است به مرگ طبیعی و یا حتی در سن جوانی بر اثر حادثه، سانحه و یا بیماری از دنیا برود و هرگز فرصت توبه پیدا نکند و با پرونده‌ای سیاه در حالی به دیار آخرت وارد شود که دیگر امکان بخشش و عفو او وجود ندارد.
باید بدانیم که هر گناه متناسب با ماهیت آن به مثابه یک نقطه سیاه کوچک و یا بزرگی است که بر قلب می‌نشیند و ممکن است با استمرا گناهان، تمام قلب انسان را به سیاهی و تاریکی بکشاند، لذا امید است این وجیزهِ اجمالی تلنگری باشد برای کسانی که با تقلید کورکورانه از اعوان و اذناب شیطان و دست‌پروردهای داخلی و خارجی آنها در دنیای معاصر، خواسته یا ناخواسته به انواع گناه آلوده شده و در مسیر تحقق حکمرانی شیطانی گام برداشته‌اند، اما هنوز امید بازگشت آنها به راه حق وجود دارد.
توضیح؛ این یاداشت حاصل یک برداشت اجمالی از چند متن و سخنرانی است که توسط علمای بزرگوار و سایر صاحبنظران در این زمینه ارائه شده است.
احمدرضا هدایتی
کارشناس ارشد مدیریت
۱۹/۳/۱۴۰۲
نشانی الکترونیکی: ARH110@yahoo.com نشانی سایت: rahtooshe.com
مطالب شما عالی هستند.
جناب آقای علیایی سلام؛
از حسن نظر شما بسیار سپاسگزارم.
موفق باشید
سلام و درود
عجب بحث زیبا و پرکاربردی، ممنون که در این حوزه هم محتوا تهیه کرده اید
جناب آقای دکتر کشاورز سلام؛
از حسن نظر شما بسیار سپاسگزارم.
موفق باشید
سلام بسیار جالب وزیبا بود
آقا حامد بزرگوار سلام؛
از لطف شما ممنونم.
موفق باشید
امان از شیطان،
امان از انسانهای شیطان صفت..
امان امان امان … .
جناب آقای ذبیحی سلام.
موفق باشید و برقرار