از همان ابتدای انقلاب اسلامی مسئولین جمهوری اسلامی ایران پیوسته تلاش نموده‌اند تا این پیام را به کشورهای مختلف مخابره کنند که حاضرند روابط خود با تمام کشورهای جهان اعم از شرقی یا غربی (به‌جز رژیم جعلی صهیونیستی) را گسترش داده و پیمان دوستی و مودت با آنها را تحکیم ببخشند، مشروط بر اینکه این روابط مبتنی بر رعایت منافع و احترام متقابل باشد.
در این راستا اگرچه روابط ایران با کشور روسیه در سالهای اخیر و پس از فروپاشی شوروی سابق. توسعه یافته و این روابط می‌توانسته و هم‌اکنون نیز می‌تواند با رفتارهای صادقانه و تعاملات عادلانه به سطوح بالاتری برسد، اما به دلایل مختلف از جمله رفتارهای خصمانه شوروی سابق علیه ایران در گذشته که همواره مبتنی بر تأمین منافع طرف مقابل استوار بوده و همچنین ناچیز بودن مشترکات اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی بین دو کشور، تا این لحظه هنوز در حد یک شریک راهبردی ارتقاء پیدا نکرده است.
ریشه این ناکامی را باید در رفتارهای متفاوت و بعضاً متناقض روسها در مواجهه با رخدادهای سیاسی بین‌المللی که گاهی همراه و موافق و گاهی کاملاً مغایر با منافع ایران بوده از جمله؛ رفتارهای متناقض در فرآیند توافق برجام، مسائل مربوط به مقابله با تروریسم در سوریه و عراق و یا صدور بیانیه مشترک با اعضای شورای همکاری خلیج فارس جستجو نمود.
با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران پس از گسترش روابط با روسیه در رخدادهایی مانند شورش اخیر در این کشور، در چارچوب مواضع اصولی خود عمل نموده و شورش در روسیه را محکوم نمود، انتظار نمی‌رفت که روسیه مرتکب چنین رفتاری (امضای بیانیه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس) شود، اما اقدام فوق تا حدود زیادی ثابت کرد که برای این کشور فقط منافع ملی خودش حائز اهمیت است و با توجه به این اقدام و عملکرد متناقض آنها در سنوات گذشته، نباید به‌طور کامل به آنها اعتماد کرد.
البته این مسئله در دنیای سیاست یک امر کاملاً بدیهی و طبیعی است و کمتر کشوری را می‌توان یافت که همانند جمهوری اسلامی منافع سایر کشورها (به‌خصوص در مورد کشورهای جهان اسلام اعم از کشورهای سنی مذهب یا شیعه مذهب) برایش حائز اهمیت باشد.
در عین‌حال باید توجه داشت که روسیه در شرایط کنونی به حمایت و همراهی جمهوری اسلامی ایران نیاز دارد، چرا که تعامل با کشورهای خلیج فارس نمی‌تواند تأثیر چندانی در موفقیت روسیه در جنگ با اوکراین داشته باشد، در حالی که تعامل با ایران می‌تواند موازنه قدرت را به نفع روسیه حفظ نماید، البته ایران نیز از مزایای این تعامل بی‌بهره نیست، با این حال همان‌گونه که اشاره شد، کشور روسیه با توجه به عملکردی که در گذشته داشته و رفتار متناقضی که طی سالهای اخیر در پیش گرفته، نمی‌توانند یک شریک راهبردی قابل اطمینان محسوب شود، مگر آن‌که رفتارش را واقعاً اصلاح وگذشته را جبران نماید.
با توجه به توضیحات فوق، نکات قابل تأمل متعددی در رابطه با اقدام اخیر روسیه و اقدام مشابهی که قبلاً چینی‌ها در همراهی با کشورهای عربی خلیج فارس برای صدور بیانیه مشترک با محتوای مغایر با منافع ایران انجام داده‌اند قابل ذکر است که مهمترین آنها عبارتند از؛
اگر چه جزایر سه‌گانه جزء لاینفک خاک ایران هستند و اصولاً هرگونه بحث و مذاکره در این زمینه محلی از اعراب ندارد و امضای بیانیه توسط روسها و چینی‌ها نوعی خیانت تلقی می‌شود، اما باید توجه داشت که در بیانیه‌های مورداشاره به هیچ وجه سلب مالکیت ایران از جزایر سه‌گانه به رسمیت شناخته نشده است، بلکه بر حل مسئله از طریق دیپلماسی صحه گذاشته شده است.
با عنایت به ضرب‌المثل معروف ایرانی که می‌گوید؛ «سگ زرد برادر شغال است» قطعاً اگر غربیها هم جای روسیه بودند همین رفتار و چه بسا بدتر از آن را بروز می‌دادند، بنابراین بخشی از جوسازی‌های صورت گرفته در این زمینه، حاصل کار رسانه‌های غربی و مزدوران داخلی همسو با آنها برای برهم ریختن روابط بین ایران روسیه و چین است.
نکته قابل توجه دیگر این است که به هر حال هر دو کشور چین و روسیه در رقابت با یکدیگر در پی آن هستند تا بتوانند سهم بیشتری را از خوان گسترده‌ای که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس برایشان گسترده‌اند، عاید خود نمایند و لذا طبیعی است که نمی‌توانند از این لقمه چرب فقط به خاطر رابطه با ایران صرفنظر نمایند.
به همین دلیل می‌توان گفت یا روسها خیلی ساده‌اند و به طمع بهره بردن بی‌انتها و مستمر از منابع بادآورده کشورهای حوزه خلیج فارس فریب اقدامات هدفمند رسانه‌های غربی را خورده و بیانیه را امضا کرده‌اند و یا بر این باورند که با این اقدام و جلب نظر کشورهای حوزه خلیج فارس و حضور احتمالی در کشورهای مذکور می‌توانند دامنه نفوذ خود علیه غرب را گسترش داده و از این موقعیت به‌عنوان یک برگ برنده برای کمک به حل چالش جنگ اوکراین بهره ببرند.
با این حال مسئولین روسیه نباید فرصتی که سبب شده تا پس از سالیان متمادی، به تدریج خاطرات تلخ گذشته ناشی از اقدامات خصمانه شوروی سابق در ذهن مردم ایران کمرنگ شود را با اقدامات و رفتارهای نسنجیده از دست بدهند.
البته به نظر می‌رسد که صدور این بیانیه نمی‌تواند با ادعای مالکیت کویت و عربستان بر سر مخازن جدید گاز کشف شده (آرش ایرانی و الدوره عربی) هم چندان بی‌ربط باشد، چرا که کشورهای مذکور تصور می‌کنند که می‌توانند از ادعای قبلی خود به عنوان اهرم فشار علیه ایران برای تملک کامل مخازن گازی جدید و جلوگیری از برداشت سهم ایران بهره ببرند.
بنابراین بیانیه مذکور نشان داد که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس هم، علی‌رغم همه چراغ سبزهایی که طی چند ماه گذشته برای ارتباط با ایران نشان داده‌اند و به‌رغم همه اقدامات و رفتارهای صادقانه ایران اسلامی، هنوز به آن حد از بلوغ سیاسی نرسیده‌اند که بشود به‌طور کامل به آنها اعتماد کرد چرا که هنوز حاضر نیستند از خواسته‌های نامعقول و رفتارهای نژادپرستانه و ناسیونالیستی خود دست بردارند که امید است به مرور زمان این مشکل برطرف شود.
این نکته از آن جهت حائز اهمیت است که کشورهای همسایه پس از آگاهی نسبی از نیات پلید نظام سلطه به‌خصوص آمریکا و اروپا، حالا دیگر باید درک کرده باشند که نه فقط به خاطر مشترکات فراوان دینی، فرهنگی و سیاسی، بلکه به لحاظ گره خوردن منافع اقتصادی و شرایط امنیتی کشورهای منطقه با یکدیگر، نمی‌توانند با متوسل شدن به دیگران، شرایط بهتری را برای خود فراهم نمایند، بلکه باید با اتکا و اعتماد به یکدیگر، مسیر توسعه و پیشرفت همه‌جانبه در تقابل با نظام سلطه را طی نمایند.
مولفه‌های برتری‌ساز قدرت جمهوری اسلامی ایران نیز بیانگر این واقعیت است که کشور ما اکنون از قدرت انتخاب ویژه در تعامل با کشورها برخوردار است و در موقعیتی قرار دارد که می‌تواند، در مقابل زیاده‌خواهی دیگران واکنش مناسب و درخور شأن آنها داشته باشد و لذا بخش عمده واکنش و اظهارات مسئولین کشور نسبت به این موضوع، کاملاً معقول و منطقی به‌نظر می‌رسد.
با این حال مسئولین بخش دیپلماسی کشور باید ضمن اهتراز از اعتماد کامل به کشورها و در عین‌حال با پرهیز از اتخاذ تصمیمات عجولانه و انجام اقدامات چالش‌آفرین، به‌گونه‌ای عمل نمایند که همواره با اقدامات پیشدستانه و استفاده از روش‌های برتری‌ساز، مانع از بروز و تکرار چنین رخدادهایی شوند.
احمدرضا هدایتی
کارشناس ارشد مدیریت
۲۸/۴/۱۴۰۲
نشانی الکترونیکی: ARH110@yahoo.com نشانی سایت: rahtooshe.com
*رابطه*
«چای که سرد میشه
روش آب جوش میریزنن گرم میشه،
درسته که گرم میشه اما کمرنگ میشه!
رابطه هم همینه!
میشه دوباره زنده اش کرد
ولی مثل روز اول نمیشه!!
نمیشه هر رفتاری خواستی انجام بدی،
هر چی دوست داشتی بگی
و بعد فکر کنی که میشه
درست مثل روز اول بشه..
جناب فلاحی سلام,
درود و ممنون از لطف شما.
موفق باشید
احسنت.
جناب علیائی نیا سلام,
ممنون از لطف شما.
موفق باشید
درود برادر هدایتی
بنظر بده حقیر کشورهای عربی منافعی را که نتوانسته در جنگ سرد و نیابتی با ایران بدست آورند در صلح و دوستی ظاهری دنبال آن هستند انتظاری هم از کشور قدرتمندی جون روسیه نیست که این مواضع را اعمال کند
همان طور که در همراهی در شورای امنیت رای های دادند که اصلا به نفع ایران و کشورهایی همچون یمن و سوریه و … نبود
اما از قدیم گفتن دشمن دشمن ما دوست ماست
البته ما می گویم می تواند دوست ما باشد
جناب حسینپور سلام,
درود و ممنون از لطف شما.
موفق باشید
درود.
استفاده کردیم.
جناب ذبیحی سلام,
برقرار باشید و پاینده.
موفق باشید
سلام….عالی، سپاس❤️
جناب آقای رضایی سلام,
ممنون از لطف شما.
موفق باشید
مقاله جامع بود ولی انتظار می‌رفت نویسنده فراجناحی عمل کند.
از ابتدای خطای روسیه و قبل آن چین که خیلی دور از انتظار نبود خصوصا در باره روسها که سابقه آنها پر است از خیانتهای پی در پی که اگر تاریخ را مد نظر بگیریم از سالهای ۱۱۰۰ به این‌طرف ، وقایع جنگ جهانی اول و دوم و جدا کردن بخشهای عظیمی از کشور.
به‌عبارت دیگر هرگاه ایران گرفتار جنگی و یا اشغال شد زمینه را برای جدا کردن بخشهای دیگر از وطن مهیا و مناسب دیده و جنایات غیر قابل بخشش و فراموش نشدنی زیادی مرتکب شدند به نحوی‌که می‌توان به جرات گفت هیچ کشوری (حتی انگلیس روباه صفت که عامل جدایی بخشهای زیادی از کشور شده ) باندازه روسیه خیانت و جنایت نکرده است.
از وقایع وحشتناک تبریز و بردن بانوان جوان به بهانه های مشمئز کننده و ….
فلذا جا داشت محقیقین عالیمقدار چون شما به دولت و خصوصا وزیر خارجه ضعیف العمل در تفهیم گذشته پر از خیانت و غیرقابل اعتماد روسها کمک کنند.
و اینکه ماجرای دفاع از حاکمیت بلامنازع ایران بر تمامیت ارضی قطعا باید فراجناحی باشد.
جناب هدایتی بعد از خیانت جدید روسهاروزنامه ها و جراید غیرهمسو با اصولگرایان این اخطارها را که شما بدرستی دادید،دادند، در حالیکه متاسفانه تمامی قدرت رسانه ای که فعلا انحصاری در دست اصولگرایان می باشد تمام قد با توجیهات مشمئز کننده تطهیر چهره روسها برآمدند.
آنزمان نشریات اصلاحات و اعتدالیون همین مطالبی را که شما بدرستی بیان کردید بیان می‌کردند،همین خطرات را به دولت و وزارت خارجه انعکاس می دادند که بهوش باشید روسها غیر قابل اعتمادند
حالا چه شده که شما بعد تذکرات و تحلیلهای درست و دقیقا انعکاس همان مطالب آنها ولی باز نیش خودتان را زدید که غربیها و داخلی ها را خائن خواندید آنها را؟؟؟!!!!!! آنها هم همین مطالب را واگو کرده بودند.
اگر بیان این مطالب دال بر خیانت انها بوده که شما هم هرچند خیلی دیر گفتید و ملحق به آنها شدید و اگر درک خطر روسها در زمانی زودتر دال بر خیانت آنها بود که باید تاسف خورد که تعصبات حزبی چقدر انسانها را از مسیر حق و عدالت و دشمن شناسی به موقع که تاکیدات مهم رهبری است دور کرده که هموطن خویش را بخاطر درک زودتر از دشمن و دشمن شناسی و اخطار بر وجود دشمن،خائن بنامید.
حناب آقا داود عزیز سلام؛
در پاسخ به یادداشت جنابعالی، توضیحات ذیل تقدیم می گردد.
۱- حساب جنایتهای گذشته شوروی سابق را می توان از حساب رفتارهای روسیه جدید تا حدود زیادی متمایز دانست.
۲- همانطور که در این یادداشت و برخی یادداشتهای قبلی هم عرض کرده‌ام، در هر حال سلطه‌گران شرقی و غربی مصداق ضرب المثل قدیمی «سگ زرد، برادر شغال» هستند.
۳- جنایت و خباثت انگلیس در مورد ایران و سایر کشورها اگر بیشتر از روسها نباشد که هست، قطعاً کمتر از آنها نیست و به عنوان مثال می توان به دو فقزه آن که منجر به عهدنامه گلستان و ترکمنچای و جدایی بخش عظیمی از خاک کشور شد، اشاره نمود.
۴- در جریان جنگهای اول و دوم جهانی نقشه بسیاری از کشورها تغییر پیدا کرد که علل مختلفی داشت و در مورد ایران؛ حکام نالایق وقت این فرصت را در اختیار متفقین که پیروز جنگ تلقی می شدند گذاشتند تا خیلی راحت در تقسیم سهم خود به ضرر ایران که بی طرفی اعلام کرده بود عمل نمایند.
۵- تنش و دست درازی کشورهای همسایه به یکدیگر چندان دور از انتظار نیست، اما سابقه شرارت و اشغالگری غربی ها که از آن سوی دنیا بدون اجازه و درخواست دیگران به این سوی دنیا لشکرکشی کرده‌اند، اصلاً توجیهی ندارد در حالی که علاوه بر انگلیس ملعون، آلمانی ها و حتی پرتقالیها و بعداً آمریکایی ها نیز رفتارهای مشابهی (اشغال خاک ایران) را در کارنامه خود داشته اند.
۶- مواردی مانند قرادادهای گلستان و ترکمنچای، دخالت آشکار و علنی در امور داخلی حکومتهای وقت ایران، کودتای ۲۸ مرداد، ایجاد ساواک، ترغیب صدام به جنگ با ایران و حمایت همه جانبه از وی، تحریم، تخریب، ترور و صدها و بلکه هزاران نمونه دیگر وجود دارد که همچنان از سوی غربی ها ادامه دارد، در حالی که چین و روسیه هرچند ثبات رفتاری نداشته اند، اما حداقل در چند دهه اخیر در مجامع بین المللی در بسیاری از موارد از مواضع ایران حمایت کرده اند و اکنون نیز همراهی آنها (هرچند در راستای منافع خودشان) افزایش یافته است، اما غربیها با یکجانبه گرایی و زیاده‌خواهی های مستکبرانه، همچنان به شرارت و دشمنی خود ادامه می دهند.
موفق باشید