همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی و از همان روزهای نخست، موضوع سازندگی کشور از سوی بنیان گذار انقلاب اسلامی بعنوان اصلی ترین برنامه مطرح و طی سالهای پس از آن علی رغم بروز جنگ تحمیلی، پیوسته بر اجرای آن تأکید شده است، اما آنچه در این رابطه حائز اهمیت میباشد، نقشی است که در این زمینه از سوی حضرت امام برای اقشار مختلف از جمله نیروهای مسلح تعریف شده، بگونهای که از همان ابتدا با اشاره به ارتش جمهوری اسلامی بر این وظیفه تأکید و در بخش دیگری از سخنرانیشان خطاب به اقشار مختلف جامعه در تاریخ ۱۷/۱۱/۵۷ فرمودند: «ما باید از سر (ابتدا)، یک مملکتی را از سر (ابتدا) بسازیم و این، نه دولت همچو کاری میتواند بکند نه بعضی اقشار ملت، باید همه با هم دست به دست هم بدهند.»
بدیهی است در این راستا رسیدگی به محرومین و مستضعفین و رفع محرومیت از کشور از مهمترین دغدغههای رهبر کبیر انقلاب اسلامی محسوب میشد و این خواسته اساسی را در سخنرانیهای متعدد از جمله در سخنرانی تاریخ ۲۰/۱/۵۸ اینگونه بیان میکنند: «دوران سازندگی، دورانی که باید از ثمرات انقلابمان، مردم محروم و ستمدیده بهره مند شوند.»
به دنبال این بیانات موضوع سازندگی در ابعاد مختلف در سر لوحه امور قرارگرفت، اما دیری نپایید که عناد وکینه ورزی دشمنان اسلام و انقلاب، این تحول عظیم را نشانه رفت و آثار کارشکنی و سنگ اندازی در ابتدا با درگیریهای داخلی و سپس با تحمیل جنگ و دهها و صدها توطئه خرد و کلان دیگر، بر علیه نظام نو پای انقلاب اسلامی شدت گرفت.
در این میان هشت سال جنگ تحمیلی اگرچه دستاوردهای مادی و معنوی فراوانی را نیز به همراه داشت، اما در عین حال خسارت قابل توجهی را به برنامه سازندگی کشور وارد و مانع از آن شد که ظرفیتهای موجود، برای توسعه و آبادانی کشور استفاده شود، اما پس از پایان جنگ تحمیلی با تأکید مجدد امام راحل (ره) و در ادامه با تدابیر متخذه از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت ا… خامنه ای(دامه برکاته)، بار دیگر تمام امکانات و توانمندیها از جمله بخش قابل توجهی از توان سپاه در جهت عمران و آبادانی کشور سوق داده شد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در این رابطه علاوه بر تعیین نقش و وظیفه برای تمام مردم و مسئولین کشور در تاریخ ۱۲/۹/۷۰ و پس از پایان جنگ تحمیلی، نیروهای مسلح را مورد خطاب قرار داده و فرمودند: « شما نیروهای مسلح و همه ملت ایران، در یک مرحله امتحان خوبی دادید، در مرحله دوم هم (یعنی مرحله بازسازی) باید همان نمایش قدرت در همه سطوح کشور و در هر جایی که انسان سربلند و شایسته ای از مردم ایران در آنجا حضور دارد وجود داشته باشد.»
و در جایی دیگر در تاریخ ۲۹/۶/۶۹ با اشاره به نقش سپاه در این باره میفرماید: «اجمالاً آن چیزیکه من فکر میکنم، این است که سپاه در آینده کشور، نقش مؤثری خواهد داشت.»
به همین منظور پس از فراغت از جنگ، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء (ص) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز به عنوان یک رده تخصصی و مجهز، در راستای مأموریت دفاع از دستاوردهای انقلاب اسلامی و توسعه همهجانبه کشور، وارد عرصه سازندگی شد و با ورود به پروژه هایی که اجرای بسیاری از آنها قبلا هرگز توسط پیمانکاران داخلی تجربه نشده بود، ابتدا پرچمداری بازسازی مناطق جنگی و در ادامه آن، سازندگی کشور را بر دوش گرفت و با اجرای بیش از ۱۵۶۰ طرح بزرگ ملی و محلی در زمینههای مختلف مانند سدسازی، جادهسازی، زهکشی واحداث کانال، ساخت تصفیه خانه، احداث خطوط انتقال آب و گاز و نفت، ساخت سازههای شناور، بندر، اسکله و موج شکن، ساخت حوضچههای ساخت و تعمیر کشتی و سایر سازههای دریایی، ساخت پالایشگاه و پتروشیمی، احداث تونل، ابنیه مسکونی واداری، سازههای زیر زمینی، مخازن نفت و آب، حمل ونقل، معدن، کشاورزی وخدمات مشاورهای، کمک به دولت جمهوری اسلامی و خدمت به مردم در این زمینه را هدف خود قرار داد.
ارزیابی نتایج و دستاوردهای این حضور مبارک که حدود ۳% از کل پروژه های کشور را شامل می شود، بیانگر نکات مثبت فراوانی است که شاید کمتر مورد توجه قرار گرفته باشد.
برای درک بهتر موضوع می توان این دستاوردها که گاهی ارزش ریالی و کارکردهای جانبی آنها بیش از هزینه تمام شده پروژهها بوده را به دو دسته کلی شامل دستاوردهای سازمانی و دستاوردهای عمومی تقسیم نماییم:
الف- دستاوردهای عمومی:
۱- کمک به محرومیت زدایی و سازندگی و توسعه همهجانبه کشور و رفع بحرانهای مختلف مانند رفع بحران کم آبی در آبادان و یا رفع یخبندان معابر در تهران در سالهای گذشته.
۲- ایجاد فرصتهای شغلی برای ساکنین بومی و جوانان بویژه ایثارگران و کمک به وضعیت معیشتی آنان با بکارگیری بیش از ۲۶۰۰۰ نیروی مردمی.
۳- اثبات کارآمدی ظرفیتها و امکانات مادی و معنوی موجود در داخل کشور برای انجام پروژههای بزرگ وپیچیده.
۴- فراهم نمودن شرایط برای بکارگیری ظرفیتهای داخلی کشور و کمک به ایجاد، توسعه و رشد مؤسسات و شرکتهای عمرانی، صنعتی و کشاورزی در بخش خصوصی با گرایشهای مختلف.
۵- ایجاد فرهنگ خود باوری و فراهم نمودن امکان بروز و شکوفایی استعدادهای موجود در بخش خصوصی و تربیت صدها نیروی متخصص و مجرب از طریق بکارگیری نیروهای مردمی و بسیجی در پروژههای مربوطه.
۶- معرفی برخی از ظرفیتهای جدید و نا محسوس موجود در کشور بویژه در زمینه شناسایی و احیاء زمینهای کشاورزی.
۷- کمک به مردمی کردن وتوسعه امنیت عمومی از طریق بکارگیری نیروهای بومی و حضور و اجرای پروژههای مختلف درمناطق مختلف مرزی و دور افتاده.
۸- ایجاد امنیت و جلوگیری از تردد اشرار و قاچاقچیان در بخش قابل توجهی از مناطق غیر مسکونی شرق، شمال شرق و غرب کشور از طریق اجرای پروژههای بزرگ کشاورزی و استقرار تعاونی های مردمی بسیجی.
۹- ایجاد تعادل در قیمت فعالیتهای عمرانی (هزینه تمام شده) در رقابت سازنده با شرکتها و مؤسسات بخش خصوصی.
۱۰- کمک به توسعه فرهنگ کار وتلاش وایجاد امید به آینده و جلب مشارکت مردم در سازندگی کشور.
۱۱- ارتقاء همبستگی و تقویت وفاق ملی و ترویج روحیه جهادی و بسیجی در جامعه از طریق مشارکت در سازندگی کشور.
۱۲- ارائه الگوهای کار آمد برای ریسک پذیری وحضور مؤثر در عرصه های مختلف سازندگی در سطح کشور و خارج از کشور.
ب- دستاوردهای سازمانی:
۱- ایجاد شرایط لازم برای جبران بخشی از کمبود بودجه دفاعی مورد نیاز و تقویت و توسعه ارتش ۲۰ میلیونی و سیستم دفاعی کشور.
۲- افزایش کارایی و توان سپاه برای مشارکت در فعالیتهای مختلف عمرانی، صنعتی و کشاوزری در مناطق مختلف کشور.
۳- اثبات ظرفیتها و توانمندیهای سپاه و بسیج و نقش مؤثرآن در توسعه همه جانبه کشور و اجرای پروژههای پیچیده و مشکل در شرایط سخت.
۴- تقویت وتعمیق اعتماد مردم و مسئولین به بسیج و سپاه بعنوان مجموعهای مردمی و خدمتگذار.
۵- کمک به جذب نیروهای مردمی و تشکیل و توسعه ارتش ۲۰ میلیونی.
۶- افزایش ظرفیتها و توان سپاه برای انجام مأموریتهای امداد رسانی و بازسازی و مقابله با بحرانهای ناشی از آثار تخریبی حوادث طبیعی و غیر طبیعی مانند جنگ، زلزله، سیل و سایر حوادث.
۷- استفاده بهینه از امکانات و تجهیز سازمان به ماشین آلات وتجهیزات و فن آوری جدید و بهروز.
۸- فراهم نمودن شرایط لازم برای استفاده از توان بسیجیان متخصص و سایر ظرفیتهای موجود در بسیج و سپاه در جهت سازندگی کشور.
۹- کسب تجربه و دانش فنی جدید و انتقال به پیکره سپاه در زمینههای مختلف مهندسی از طریق تربیت نیروهای متخصص و سایر اقدامات صورت گرفته.
۱۰- نمایش حضور کارآمد و نقش فعال و پر تحرک بسیج و سپاه در زمان صلح وسازندگی.
۱۱- کمک به افزایش آمادگی رزم و امکان واکنش سریع در زمینه مهندسی رزمی با حضور در مناطق مختلف کشور.
۱۲- تقویت مزیتهای استراتژیک سپاه در بخش مهندسی رزمی در مقایسه با سایر کشورهای منطقه.
همانگونه که قبلاً اشاره شد، با استفاده از فرصتهای بدست آمده و در راستای استفاده بهینه از امکانات، سایر بخشهای سپاه نیز در این رابطه بطور کاملاٌ فعال و اثرگذار مأموریتهای، متعدد و متنوعی را در سطح ملی و محلی و در عرصه های مختلف سازندگی اجرا نمودهاند که طرح واکسیناسیون فلج اطفال، جنگلکاری، آبخیز داری، مدرسه سازی، آباد سازی روستاها، فعالیتهای مختلف فرهنگی و علمی و آموزشی و سایر فعالیتهای مشابه نمونههایی از این اقدامات به شمار میروند که توسط ردههای مختلف سپاه بویژه بسیج انجام شده است، اما نقش قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) نیز بعنوان یک رده تخصصی مجهز و مجرب بسیار حائز اهمیت و اثر گذار بوده است.
به امید توسعه و آبادانی کشور
احمد رضا هدایتی
سال۱۳۸۵
سال ۸۵این مقاله نوشته شده در این ۱۵سال اخیر هیچ مقاله دیگری نتوانستید در این زمینه بنویسید ؟
ناشناس محترم سلام؛
هدف فقط یادآوری موضوع برای قدرادانی از زحمات کسانی بود که واقعاً صادقانه و خالصانه در این مسیر گام برداشتند و همچنان با همان روحیه و انگیزه در حال خدمت به کشور و مردم عزیز هستند.
موفق باشید
یاعلی
باسلام بنوبه خوداز اقای هدایتی سپاسگزارم که وقت گذاشته و برش هایی از نقش مهندسی در تشکیل قرارگاههاوموسسات سازندگی برای توسعه کمی وکیفی هدایت ابر پروه های بسیار حساس وپیچیده واستراتژیک حوزه های مختلف نفت وگاز وراه وسد ومعادن و…ارایه نموده است وازمنتقدین هم انتظار میرود بانقد عالمانه وتخصصی ،رعایت اصل انصاف رابنمایند ویا خودش بهترازمقاله فوق را تهیه ونشر درفضای مجازی نمایندتامعلوم شود چندمردحلاجند؟!!
جناب آقای بیرامی سلام؛
از لطف شما ممنونم.
موفق باشید