این روزها برخی از افراد ناآگاه و بعضاً مغرض، تمام دستاوردهای انقلاب اسلامی را حاصل یک روند طبیعی و رو به رشد در جریان پیشرفت علوم مختلف در سطح جهان دانسته و معمولاً یا با نگاهی کاملآً بدبینانه تمام پیشرفت‌های کسب شده در بخش‌های مختلف را ناچیز، غیر واقعی و یا چندین گام عقبتر از کشورهای پیشرفته (از نظر علمی) معرفی نموده و به تعبیر دیگر معتقدند آنچه تابه‌حال کسب شده تابع شرایط جهانی بوده و ربطی به انقلاب و نظام اسلامی ندارد.
اگرچه پذیرش اصل پیشرفت از سوی این افراد، خود یک گام مثبت تلقی می شود، اما این گروه هیچ‌گاه به این سوأل پاسخ نداده‌اند که با توجه به قِدمت کشف، اختراع یا پیدایش بسیاری از علوم مانند؛ استفاده از انرژی هسته‌ای، فرستادن موجود زنده و انسان به فضا، ساخت ماهواره و موشک‌های قاره‌پیما و صدها مورد امثال آن و با توجه به اینکه منشأ پیدایش بسیاری از یافته‌های علمی مورد استفاده در عصر حاضر به بیش از یک قرن میرسد، چرا همین مقدار از دستاوردها کسب شده، در دوران ۵۰ ساله رژیم طاغوت یا حتی در سایر کشورهای هم‌سطح و همجوار اتفاق نیفتاده است؟
با این‌حال در یک مورد باید حق را به این گروه داد و آن مـورد توجه به این اصل است که به اصطلاح «چرخ را نباید دوباره اختراع کرد!؟» و به عبارت دیگر، لازم نیست که ما همواره دنباله‌رو یافته‌های علمی دیگران باشیم و درست همان چیزی را تولید کنیم که قبلاً توسط دیگران کشف یا اختراع شده است.
این رویکرد غلط همان نکته‌ای است که مقام معظم رهبری(دامه برکاته) در سخنرانی تاریخ ۱۴/۷/۸۹ در دیدار با نخبگان جوان آن را تقبیح نموده و فرمودند: «آن روشی که علم آموزان و صاحبان علم در دنیا در این دویست سال، سیصد سال دنبال کردند، ما هم ته صف آنها بایستیم راهی که آنها رفتند ما هم همان راه را برویم، این که هنری نیست، این که هدفی نیست که انسان برای او مایه بگذارد از خودش، ما بایستی راه جدیدی را باز کنیم ……».
البته تأکید بر این موضوع یعنی اجتناب از پیروی بی قید و شرط علمی از دیگران، الزاماً شامل همه موارد نمی‌شود، زیرا جمهوری اسلامی ایران در سایه خصومت کسانی که چشم پیشرفت کشور ما را ندارند، در بسیاری از موارد برای دستیابی و استفاده از این علوم، با محدودیت مواجه است و چاره‌ای جز طی مجدد مسیرهایی که دیگران سالها پیش طی کرده‌اند را ندارد، با این‌حال عناد و کینه‌ورزی نظام استکباری نباید باعث شود که ما در حالتی منفعلانه همیشه چشم بر دست دشمن دوخته و دنباله رو حرکت او باشیم، چرا که اصولاً کسب موقعیت برتری‌ساز، مستلزم شتاب در کسب دستاوردهای نوینی است که قبلاً تجربه نشده و مصداق و نمونه نداشته است.
رهبر معظم انقلاب در این مورد در سخنرانی تاریخ ۲۷/۲/۸۸ در جمع دانشجویان کردستان فرمودند: «امروز سرعت پیشرفت ما خوب است، اما با توجه به عقب ماندگی‌های گذشته که کشور ما دارد، ما هرچه سرعتمان بیشتر باشد، باز زیادی نیست، ما باید خیلی پیش برویم، از راههای میانبر استفاده کنیم، از شتاب فراوان بهره ببریم، در همه علوم باید ما تولید داشته باشیم، … به همان مقدار که (علم) وارد می‌کنید، صادر کنید …. دائما شما ریزه خوار خوان علم دیگران باشید این پیشرفت نیست، ….. بنشینید فکر کنید، نظریه پردازی کنید، از موجودی این دانشها در دنیا استفاده کنید، بر آن چیزی بیفزایید، نقاط غلط آن را برملا کنید، این از جمله کارهایی است که جزء حتمی الزامات پیشرفت است.»
بدیهی است که با کسب دستاوردهای جدید، به تدریج دست نیاز دیگران به سوی ما دراز خواهد شد و امکان تبادل علوم بین دانشمندان ایرانی با سایر کشورها تسهیل می‌گردد، البته طبیعی است که هر دستاورد جدیدی هم نمی‌تواند، چنین پیامدی را به همراه داشته باشد و باید به سایر الزامات، پیش‌نیازها و مقدمات کار نیز اندیشیده شود، برخی از این موارد عبارتند از:
۱- تأکید بر عرضه و تولید علم و دانش مبتنی بر معرفت دینی و اصول و ارزشهای اسلامی.
۲- تأکید بر نوآوری و خلاقیت در تولید علم و دانش با مزیت‌های برتری‌ساز در همه بخشها و موضوعات.
۳- اولویت گذاری در پرداختن به علوم مختلف، متناسب با نیاز و شرایط کشور به ویژه در مراکز آموزشی.
۴- قابلیت بهره برداری علوم تولیدی به‌‌ویژه اختراعات و ابداعات، در داخل کشور یا حداقل امکان صادرات آن(بازاریابی).
۵- خودباوری و تکیه بر استفاده از نیروها و امکانات درونزای موجود در داخل کشور و جهان اسلام.
۶- ترویج فرهنگِ تحقیق و پژوهش و طلب علم و دانش از دوران طفولیت و در تمام مقاطع تحصیلی.
۷- استفاده بهینه و متناسب با شأن، از ظرفیت‌های فکری و ذهنی نخبگان و متخصصین کشور.
۸- ارتقاء جایگاه مادی و معنوی فعالیت‌های علمی متناسب با شأن اسلام و جایگاه کهن ایران.
۹- تقویت ارتباط بین مراکز علمی و آموزشی با مراکز تولیدی در بخش‌های مختلف.
۱۰- اجتناب از خام فروشی علوم مکتسبه در قالب تولید مقاله برای کسب امتیاز از مراکز علمی خارجی.
۱۱- تلاش برای تبدیل ایران اسلامی به مرجع (رفرنس) علمی در تمام علوم موجود در جهان.
۱۲- ایجاد و تقویت فرهنگ علم گرایی به جای مدرک گرایی با حذف ناهنجاری‌هایی مانند؛ خرید و فروش پایان نامه‌های تحصیلی و جلو گیری از پرورش فارغ التحصیلان بی‌سواد.
۱۳- راز پیشرفت و ایجاد مزیت برتری ساز در تولید علم و دانش نهفته است، پس باید قبول کنیم که همچون گذشته می‌توانیم پرچمدار و پیشتاز این عرصه باشیم.
کلام آخر اینکه انحراف در تولید علم و دانش بومی از جایی شروع می‌شود که برخی از صاحبنظران و دانشمندان ایرانی تلاش می‌کنند تا به جای اتکاء به مبانی اسلامی و توانمندی‌های فوق‌العاده و ظرفیت‌های درونزای خود، مدل‌ها و الگوهای غربی و شرقی را با اصول و ارزشهای اسلامی تطبیق دهند و لذا این موضوع نیز نکته دیگری است که رهایی از گزند آسیب آن، مستلزم خودباوری و دوری از خودباختگی است و به هیچ‌وجه نباید مورد غفلت واقع شود.
احمدرضا هدایتی
کارشناس ارشد مدیریت
۳۰/۱/۹۳
سلام علیکم.به نظر میرسد ما از سطح علمی کشور در دوران پیش از انقلاب به اندازه کافی اطلاع نداشته باشیم.متأسفانه حضرات انقلابیون برای اینکه آن دوران را برای ما بد جلوه دهندو بگویند که ما چقدرآن دوران ذلیل بودیم همیشه فضای علمی وسطح کشور مارا در همه اموردر آن دوران بسیار پایین بیان کرده اند.درحالی که با اندک اطلاع از وضع ایران آن زمان و قیاس آن با سایر کشورهای پیشرفته میتوان دریافت که به قول معروف “اینجوریا هم نیست”.
حرف بسیاراست که دراین کادر کوچک مجالی برای بیان آن نیست!!
دوست گرامی مجید جان سلام:
همانگونه که اشاره کردید تاریخ ۷ هزارساله ایران سرشار از دستاوردهای علمی بوده و هست، در برخی مقاطع این دستاوردها فراوان و کاملا محسوس بوده و در مقاطعی به علل مختلف مثل سیطره دشمن یا بی لیاقتی حکام، این دستاوردها با کاهش مواجه بوده، در صورت تمایل و برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به مقاله دیگر اینجانب تحت عنوان«انقلاب اسلامی ایران از دیروز تا امروز» و همچنین بخش «دفترچه مفاخر» در همین سایت مراجعه فرمایید.
موفق باشید
یا علی
سلام .بسیار عالی .احسنت
ناشناس محترم سلام؛
از حسن نظر شما بسیار سپاسگزلرم
موفق باشید
یاعلی