کشور ما طی سنوات گذشته از نظر تعداد بیماران سرطانی همواره در ردیف‌های آخر در سطح جهان قرار داشته، اما گفته می‌شود در سال‌های اخیر تعداد بیماران سرطانی در ایران رو به افزایش است.
بی‌شک یکی از دلایل اصلی را باید در تغییر سبک زندگی که عمدتاً متأثر از برنامه‌های شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای و حتی برخی برنامه‌های رسانه ملی و یا فضای مجازی است، جستجو کرد.
تغییراتی که باعث شده تا مصرف مواد غذایی آماده مانند؛ انواع فست‌فودها، انواع کمپوت‌ها و کنسروها، انواع نوشابه‌ها، آبمیوه‌ها و سایر نوشیدنی‌های صنعتی و یا انواع سیگار و حتی مصرف پنهانی مشروبات الکلی، به شکل باورنکردنی در جامعه افزایش پیدا کند.
اما شاید بشود از مصرف بی‌رویه و غیرمنطقی مواد پلاستیکی برای کاربردهای مختلف از جمله؛ بسته‌بندی و حمل و نقل محصولات صنعتی (حتی مواد غذایی) به عنوان یکی از مهمترین عوامل موثر در افزایش سرطان در کشور نام برد.
چرا که استفاده از این مواد نه‌تنها در بخش صنعت بلکه حتی در میهمانی‌های خانوادگی و یا پذیرایی در مراسم و مناسبتهای ملی و مذهبی با استفاده از انواع ظروف و سفره‌های پلاستیکی و همچنین در فروشگاه‌ها و به‌خصوص میادین میوه و تره بار با استفاده بی‌محابا از انواع کیسه‌های پلاستیکی نیز چنان متداول شده که گویا زندگی بدون استفاده از این مواد امکان پذیر نیست.
این در حالی است که متخصصین ذیربط بارها اعلام کرده‌اند که اجزا و ملکول‌های مواد پلاستیکی بدون آنکه تجزیه شود، تا حدود ۱۰۰ سال در محیط باقی مانده و ممکن است به اشکال مختلف از جمله با نفوذ به منابع آب آشامیدنی و تأثیرگذاری بر مواد غذایی و سبد تغذیه انسان و نیز خوراک دام و طیور و آبزیان و سایر حیوانات و حتی گیاهان ،سلامت موجودات زنده را در معرض خطر جدی قرار دهند.
نکته بدتر این‌که گاهی نوع مواد پلاستیکی مورد استفاده برای بسته‌بندی مواد غذایی با نوع مواد غذایی که در آن قرار می‌گیرد تناسب ندارد.
به عنوان مثال؛ معمولاً برای نگهداری انواع ترشیجات یا آبغوره و یا آبلیمو و سرکه که حالت اسیدی و خورندگی دارند، از ظروف پلاستیکی متداولی استفاده می‌شود، که تحمل مقاومت در برابر خوردگی مواد اسیدی را ندارند و لذا به‌تدریج تجزیه و با موادی که درون آنها قرار گرفته ترکیب می‌شوند.
یا گاهی برخی مواد غذایی از جمله شیر جوشیده و داغی که برای تولید ماست استفاده می‌شود را قبل از این که خنک شود، در ظروف پلاستیکی می‌ریزند و یا برای توزیع چای یا شیر داغ از لیوان‌های کاملا پلاستیکی نامناسب استفاده می‌کنند.
همچنین در بسیاری از مراسم، برای بسته‌بندی و توزیع غذاهایی مانند؛ آش، شله زرد، شیربرنج یا انواع خورش‌ها که معمولا به شکل داغ بسته‌بندی و توزیع می‌شوند از ظروف نامناسب استفاده می‌شود که طبعاً عوارض خاص خود را در پی دارد.
طبیعی است که همه اینها در شیوع بیماری‌های مختلف و به‌خصوص شیوع انواع سرطان تأثیرگذار است.
درست به همین دلیل است که در کشورهای پیشرفته و حتی در برخی از کشورهای آفریقایی سال‌هاست که تلاش می کنند تا با اقداماتی مانند؛ اخذ مالیات‌های بسیار سنگین از تولیدکنندگانی که از مواد پلاستیکی استفاده می‌کنند یا از طریق وضع قوانین بسیار سختگیرانه، مصرف این مواد را به حداقل برسانند.
حال سوال این است که چرا در کشور ما چنین اقداماتی صورت نمی‌گیرد؟ تا کی باید شاهد مواد پلاستیکی بیماری‌زایی باشیم که با حجم زیاد در معابر و خیابان‌ها و حتی بیابان‌ها و رودخانه‌ها پراکنده می شوند؟
احمدرضا هدایتی
کارشناس ارشد مدیریت
۱۷/۶/۱۴۰۱
نشانی الکترونیکی: ARH110@yahoo.com نشانی سایت: rahtooshe.com
