جامعه روستایی ایران همچنان در ردیف بزرگترین اقشار تولیدکننده کشور قرار دارد و لذا برای توسعه و پیشرفت روستاها در ابعاد مختلف، باید ارائه خدمات دولتی به خصوص در زمینه طرح‌ها و برنامه‌هایی مانند؛ احیای مجدد و اجرای طرح هادی روستایی (برای ایجاد و تقویت زیرساخت‌های مورد نیاز روستاها) با ردیف بودجه اختصاصی مورد توجه جدی قرار گیرد.
اگرچه از ابتدای انقلاب شکوهمند اسلامی، اقدامات گسترده و قابل توجهی مانند؛ احداث جاده و ایجاد تأسیسات آب، برق، گاز، تلفن و سایر تسهیلات و خدمات برای تأمین زیرساخت‌ها و ارائه خدمات به روستاهای کشور صورت گرفته است، اما بی‌شک در صورت استفاده بهینه از منابع و رفع سوءمدیریت‌ها، با اتکاء به ظرفیت‌های موجود کشور، این امکانات و تسهیلات می‌تواند به‌مراتب بیش از آن چیزی باشد که تاکنون به روستاها تعلق گرفنه است.
برای سرعت بخشیدن به این روند یعنی پیشرفت و توسعه روستاها باید اقداماتی مانند؛ افزایش خدمات رفاهی، درمانی و آموزشی، با سرعت بیشتر اجرا و پرداخت یارانه به فعالیت‌های کشاورزی و یا تضمین پرداخت دائمی یارانه ماهانه (یارانه فعلی که به عموم مردم پرداخت می‌شود) و حتی افزایش مقدار آن برای روستائیان نیز، در دستور کار مسئولین قرار گیرد.
همچنین مدیریت منابع آب‌های زیر زمینی موضوعی است که برای بهبود وضعیت روستاها حائزاهمیت فراوان است، برای این منظور باید؛ ایجاد سازمان احیاء قنوات، ترویج و گسترش شبکه آبیاری تحت فشار، توجه به مهار آب‌های سطحی و احداث سدهای زیرزمینی برای مهار منابع آب‌های زیرزمینی و انتقال آب از مناطق پرآب به مناطق خشک و کم آب، در اولویت قرار گیرد.
علاوه بر موارد فوق، لازم است در این بخش نیز از واردات بی‌رویه محصولات و همچنین تجهیزات کشاورزی، جلوگیری و برخورد جدی و قاطعانه با قاچاقچیان و همچنین دلالان فعال در این عرصه، از طریق ایجاد سیستم نظارتی، بهبود فرآیند کاشت، داشت، برداشت، حمل و نقل و توزیع و نیز خدمات انبارداری و سردخانه‌ای با جدیت بیشتر در برنامه‌ها گنجانده شود.
برای افزایش بهره‌وری و ارتقاء میزان تولید، باید در مورد یک‌پارچه‌سازی زمین‌های کشاورزی از طریق اقداماتی مانند؛ ایجاد و گسترش تعاونی‌های تولیدی و نیز تعاونی‌های خدمات روستایی، تسریع در مکانیزه‌سازی بخش کشاورزی، ساخت سردخانه در مراکز بخش‌های روستایی و انبارهای چندمنظوره در روستاها (به تدریج از روستاهای بزرگ به کوچک) و نیز خرید تضمینی محصولات تولیدی کشاورزان و قطع دست واسطه‌ها، تدابیر لازم اندیشیده شود.
برای جلوگیری از تولید مازاد و هدر رفت تولیدات کشاورزان و به عبارت دیگر برای ایجاد تعادل در میزان عرضه و تقاضای محصولات کشاوری، متناسب با نیاز صادراتی و مصرف سالانه داخلی، محاسبات دقیق انجام و سیستم‌های لازم برای اطلاع‌رسانی طراحی و عملیاتی شود.
حمایت از مخترعان، مبتکرین و تولید کنندگان محصولات و صنایع بالادستی و پایین‌دستی مرتبط با این حوزه و همچنین تلاش برای خودکفایی و استقلال در این زمینه و یا ترویج صنایع دستی و توسعه بنگاه‌های زودبازده و فراهم نمودن زمینه برای ایجاد صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی و صنعت بسته‌بندی در روستاها مورد توجه جدی و بیش از پیش قرار گیرد.
مهمتر از همه این موارد، اقداماتی است که باید برای تقویت و گسترش برنامه‌های آموزشی در این زمینه از طریق اقداماتی مانند؛ تربیت و اعزام مروج کشاورزی حرفه‌ای یا به‌کارگیری سرباز مروج واجد شرایط (با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح) و به ویژه ایجاد شبکه تلویزیونی تخصصی تحت عنوان؛ «شبکه روستا»، «شبکه سبز» یا «شبکه کشاورزی» و امثال آن صورت پذیرد.
همچنین ضرورت دارد با ایجاد مجتمع‌های مناسب اداری، خدماتی، آموزشی و رفاهی، شرایط حضور نمایندگی برخی از دستگاه‌های دولتی و عمومی ذیربط با امور روستایی در روستاها (با اولویت به روستاه‌های بزرگ و مرکز دهستان‌ها) و در نتیجه امکان تداوم روستائیان عزیز در روستاها نیز فراهم گردد. (برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه به طرح خانه‌هایی برای روستادر همین سایت مراجعه شود)
به‌عبارت دیگر، توجه بیشتر به توزیع عادلانه ثروت در سطح کشور می‌تواند، به تحقق این هدف یعنی توسعه و پیشرفت روستاها کمک شایانی بنماید.
علاقه‌مندان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر و آگاهی از سایر پیشنهادات نگارنده در این زمینه، واژه «روستا و نیز آب و محیط زیست» را در سایت ره‌توشه (rahtooshe.com) جستجونمایند.
احمدرضا هدایتی
کارشناس ارشد مدیریت
۱۰/۱۱/۹۸
نشانی الکترونیکی: ARH110@yahoo.com نشانی سایت: rahtooshe.com
باسلام خدمت شما بزرگوار
با تشکر از ارائه توضیحات کامل و جامع در حوزه پیشرفت روستایی
نگاه اجمال شما به این مقوله قابل ستایش و تقدیر است
لیکن گاها شاهد عدم همکاری اهالی روستا به دلیل تعصبات و طرز فکر قدیمی آنها هستیم به طوری که سعی در جلوگیری از ساخت و ساز های جدید دارند و بعضا در صورت مشاهده در عوض همکاری و ابراز خرسندی، گزارش تخلف مبنی بر خراب کردن بافت روستایی و ساخت خانه های ویلایی را به بخشداری میدهند؛تا زمانی که طرز فکر اهالی روستا و این گونه افکار ناصحیح سد راه داوطلبان پیشرفت روستا است،تلاش های این دسته به جایی نمیرسد.
جناب هاشمی نسب بزرگوار سلام؛
شاید ساخت منازل جدید در قالب طرح نوسازی، بازسازی و مقاوم‌سازی بافت روستایی، در بهبود شرایط روستاها مؤثر باشد، اما همانگونه در متن مطلب اشاره شده است، منظور از توسعه روستایی بسیار گسترده‌تر از ویلاسازی یا نوشازی اماکن روستایی است.
تشکر خدا قوت
جناب آقای عالمی مهر سلام؛
ممنون از لطف شما.
موفق باشید